Deca rođena u julu i avgustu imaju najmanje 40% veću verovatnoću da će dobiti dijagnozu — i da će dobiti recepte za — poremećaj hiperaktivnosti deficita pažnje (ADHD), nego deca rođena u septembru i oktobru, pokazalo je novo istraživanje.
Ovo istraživanje je predstavljeno u Evropskom udruženju za ekonomiju rada 7. septembra i objavljeno je kao diskusioni dokument od strane IZA Instituta za ekonomiju rada.
U Engleskoj, većina dece kreće u školu sa punim radnim vremenom u septembru nakon njihovog četvrtog rođendana, što dovodi do skoro godinu dana razlike u godinama između dece koja su u istoj školskoj godini, ali su rođena neposredno pre i posle 1. septembra.
Tim je analizirao anonimne podatke iz ordinacija opšte prakse i bolnica, fokusirajući se na 96.698 dece rođene između 2002. i 2010. godine u julu, avgustu, septembru ili oktobru. Polovina su bili dečaci, a pola devojčice, sa reprezentativnom mešavinom nacionalnosti.
Istraživači su otkrili da je do 15 godina oko 1,6% dece dijagnostikovano sa ADHD-om, a oko 1,25% su takođe prepisivali lekove za ADHD.
Istraživači su zatim uporedili dijagnoze i recepte ADHD-a između onih koji su rano započeli rođenu u julu i avgustu i onih koji su kasno počeli rođeni u narednim mesecima.
Otkrili su da je do 15 godina oko 1,5% onih koji su rano počeli da dobijaju recepte za ADHD, u poređenju sa samo 1% onih koji su kasno počeli. Ovo je jednako povećanju od 50% u receptima za ADHD za rano u poređenju sa kasnim početnicima.
Čak i nakon kontrole razlika u karakteristikama između dece unutar ove dve grupe, istraživači su i dalje otkrili veliki procenat povećanja u receptima za ADHD za decu rođenu u julu i avgustu. Ovo je jednako 40% većoj verovatnoći da će se ADHD recept prepisati za rano, u poređenju sa kasnim početnicima.
Slično, otkrili su da je do 15 godina 40% veća verovatnoća da će deca dobiti dijagnozu ADHD-a ako su rođena u julu i avgustu. Ove praznine u stopama ADHD-a su još veće za malu decu.
Samo ovo otkriće nije iznenadilo istraživače, kaže profesorka Četi Nikoleti sa Univerziteta u Jorku: „Videli smo ovaj disparitet u prethodnim istraživanjima u drugim zemljama, pa smo očekivali da ćemo videti nešto slično i ovde“, rekla je ona. „Ono što zaista treba da razumemo je šta uzrokuje takav disparitet.
Studija naglašava da se razlika u receptima za ADHD između dece rođene u periodu jul–avgust i u septembru–oktobru uglavnom objašnjava pristrasnošću poređenja vršnjaka uzrokovanom razlikama u relativnom uzrastu među kolegama iz razreda.
Studija takođe otkriva da je jaz u receptima za ADHD, primećen od 9. godine nadalje, uglavnom vođen prepisivanjem lekova koji su započeti u prvim godinama osnovne škole i činjenicom da deca imaju tendenciju da nastave farmakološki tretman ADHD-a nekoliko godina nakon njegovog početka.
Zaista, autori su otkrili da među decom koja su započela prepisivanje na recept između 5 i 8 godina, 86,16% i dalje ima prepisane lekove za ADHD u dobi od 9 godina; 83,98% u 10; 81,29% u 11; 82,75% u 12; 74,63% u 13; 70,21% u 14; 64,20% u 15.
Koautor dr Katia Nikodemo sa Univerziteta u Oksfordu rekla je: „Dobra vest je da od devete godine pa nadalje nema razlike u započinjanju ADHD recepata između dece rođene u julu–avgustu i u septembru–oktobru, što znači da pristrasnost vršnjačkog poređenja nestaje sa godinama“.
„Loša vest je da potencijalne pristrasnosti u farmakološkim tretmanima započetim u prvim godinama osnovne škole opstaju i u kasnijem uzrastu.
Koautor dr Joakim Vidiela-Martin sa Univerziteta u Oksfordu rekao je: „Ne možemo definitivno da identifikujemo da li postoji prevelika dijagnoza dece rođene u julu–avgustu ili premalo dijagnostikovana za decu rođenu u septembru–oktobru ili samo marginalnije dijagnoze za rođene jul–avgust, ali možemo reći da jaz u farmakološkom tretmanu između dece rođene u julu–avgustu i u septembru–oktobru ukazuje na neefikasnu i nepravednu upotrebu medicinskih resursa.
Oslanjajući se na svoje nalaze, istraživači zatim daju neke predloge o tome kako smanjiti jaz u receptima. Kažu da odlaganje škole za decu rođenu tokom letnjih meseci ne bi funkcionisalo kao opšta politika, jer bi to moglo značiti da je ADHD još verovatnije zanemaren u nekim već nedovoljno dijagnostikovanim grupama dece.
Umesto toga, oni nude dve druge preporuke za roditelje, nastavnike i kreatore politike.
Prvi je da se roditelji i nastavnici bolje upoznaju sa simptomima ADHD-a i da se poboljša dijagnoza, posebno u dobi između 5 i 8 godina, kada je razlika između grupa najveća.
Drugi je da kada četvorogodišnjaci prvi put krenu u redovnu školu, postoje najmanje dva datuma početka tokom godine, tako da deca mogu da se grupišu sa drugima koji su im najbliži po godinama sa maksimalno šest meseci razlike između njih.
