Masovni skrining atrijalne fibrilacije korišćenjem EKG-a zajedno sa biomarkerom srčane insuficijencije ne sprečava ishemijski moždani udar ili sistemsku emboliju (krvni ugrušak) kod starijih odraslih osoba starosti 75–76 godina tokom 5 godina praćenja, prema najnovijem istraživanju predstavljenom na sesiji Hot Line-a na ovogodišnjem ESC kongresu 2024. u Londonu, UK (30. avgust–2. septembar). Međutim, biomarker može poboljšati predviđanje kod kojih pojedinaca ima nizak rizik od ishemijskog moždanog udara i sistemske embolije izvan EKG-a sa jednim odvodom kod starijih osoba koje su podvrgnute masovnom skriningu za AF.
„Naši nalazi ne podržavaju ovaj način sistematskog skrininga za atrijalnu fibrilaciju kod starijih odraslih osoba, ali ukazuju na to da bi moglo biti bezbedno ne koncentrisati napore skrininga na one osobe sa niskim nivoom NT-proBNP, ali to zahteva potvrdu u daljim studijama, “ rekla je glavni autor dr Katrin Kemp Gudmundsdotir sa Instituta Karolinska, Stokholm, Švedska.
Ona je objasnila: „Pojedinci sa niskim nivoom biomarkera imali su manji rizik od razvoja atrijalne fibrilacije tokom 5-godišnjeg praćenja, kao i od moždanog udara ili sistemske embolije u poređenju sa kontrolnom grupom i pojedincima sa višim nivoima biomarkera.“
Najmanje 40 miliona ljudi širom sveta ima AF, vrstu nepravilnog otkucaja srca koji dovodi do stvaranja krvnih ugrušaka u srcu i povećava rizik od moždanog udara, srčane insuficijencije i prerane smrti.
Ljudi sa AF imaju pet puta veću verovatnoću da će doživeti moždani udar, a verovatnije je da će moždani udar biti iscrpljujući sa manjim šansama da prežive, ali oko 30% nema simptome AF, što naglašava hitnu potrebu da se identifikuju ljudi sa ovim potencijalno opasnim srcem. ritam.
Na međunarodnom nivou, većina smernica za AF preporučuje oportunistički skrining za AF kod ljudi starijih od 65 godina i oralni antikoagulantni tretman za one sa visokim rizikom od moždanog udara. Evropsko kardiološko udruženje takođe preporučuje sistematski EKG skrining za otkrivanje AF kod pacijenata starijih od 75 godina ili onih sa visokim rizikom od moždanog udara.
Dodavanje biomarkera moglo bi poboljšati tačnost skrininga. Istraživanja sugerišu da je NT-proBNP (N-terminalni natriuretski peptid pro-B tipa) — marker kardiovaskularnog zdravlja — snažan prediktor incidenata AF i moždanog udara.
U 2020., osnovni rezultati skrininga u ispitivanju STROKESTOP II pokazali su da NTproBNP može biti koristan kao alat za stratifikaciju za skrining AF, i da bi oni sa povišenim NTproBNP mogli imati koristi od intenzivnijeg skrininga.
Ispitivanje STROKESTOP II—masovni program skrininga svih 75–76-godišnjaka u regionu Stokholma u Švedskoj—uključilo je 28.712 ljudi rođenih između 1940. koji nisu prisustvovali) smanjio bi rizik od tromboembolijskih događaja u poređenju sa kontrolnom grupom (nije pozvana na skrining).
Učesnici su randomizirani u odnosu 1:1 da bi bili pozvani na skrining za AF (13.905) ili kontrolnu grupu (13.884), nakon što su isključeni oni koji su umrli ili emigrirali. Od pozvanih na skrining, 6.843 (49%) je prihvatilo poziv (53% žena).
Učesnicima bez prethodno poznatog AF uzeti su uzorci krvi i analizirani su nivoi NTproBNP, a zatim su stratifikovani u grupe visokog rizika (NTproBNP 125 ng/L ili više) i niskog rizika (manje od 125 ng/L). Zatim su pregledani, na osnovu nivoa NT-proBNP, jednokratno (grupa niskog rizika) ili intenzivnije (grupa visokog rizika).
U grupi sa visokim rizikom (3.743/6.288; 60%) skrining je rađen kod kuće sa ručnim EKG aparatom sa jednom elektrodom četiri puta dnevno tokom dve nedelje, dok je kod učesnika niskog rizika (2.545/6.288) jedna epizoda skrininga bila obavljeni sa jednovodnim EKG-om, ali nisu prošli dvonedeljni intenzivan skrining.
Novi AF je otkriven kod 2,4% (165/6,843) svih učesnika kojima je nuđen oralni antikoagulantni tretman. Podaci o ishodima prikupljeni su od nacionalnih švedskih registara.
Nakon srednjeg praćenja od 5 godina, nije primećena razlika u riziku od bilo kakvog moždanog udara ili zgrušavanja između interventne grupe (uključujući i učesnike koji su došli na skrining i one koji su bili pozvani, ali nisu prisustvovali) i kontrolne grupe.
Dalje podanalize su otkrile da je rizik od moždanog udara ili krvnih ugrušaka bio 41% manji među učesnicima sa niskim nivoom markera srčane insuficijencije NTproBNP u poređenju sa kontrolnom grupom (0,61 naspram 1,03 događaja na 100 godina pod rizikom).
U grupi sa visokim rizikom (sa povišenim nivoima NTproBNP), pojedinci su imali više nego dvostruko veći rizik od razvoja nove atrijalne fibrilacije u 5 godina, a rizik od ishemijskog moždanog udara ili sistemske embolije bio je 57% veći nego u grupi niskog rizika ( 0,95 naspram 0,61 događaja na 100 godina).
Dr Kemp Gudmundsdotir je rekao: „Učešće u studiji skrininga je bilo manje nego što se očekivalo i to je moglo da poremeti rezultate. Potrebne su dalje studije, i čini se razumnim koncentrisati napore u skriningu na one sa najvećim rizikom i potencijalno smanjiti incidente moždanih udara koji se mogu sprečiti .“
