Možda na Marsu nema insekata, ali nove fotografije sa svemirske letelice u orbiti otkrile su mnoštvo ‘paukova’ koji kao da se kreću po prašnjavoj površini.
Oni, naravno, nisu pravi, živi arahnidi; radije, to su tamne, vretenaste crte na površini Marsa stvorene u potpunosti nebiološkim procesima. Nazvani su „pauci“ jer na to liče, sa centralnim tamnim izbočinama okruženim tankim prugama koje zrače napolje.
Nastaju kao posledica sezonskih promena na crvenoj planeti, ekstremnih hladnoća praćenih prolećnim zagrevanjem.
Iako Mars doživljava godišnja doba, zahvaljujući sličnom aksijalnom nagibu u odnosu na Zemlju, ta godišnja doba su veoma različita od onoga što doživljavamo na našoj planeti. Zimske temperature padaju ispod minus 123 stepena Celzijusa (minus 190 Farenhajta) i skoro sve se smrzava.
To uključuje ugljen-dioksid, koji formira površinske naslage supstance poznate kao suvi led ovde na Zemlji. Kada hladna zima počne da prelazi u proleće, temperature se zagrevaju; ali tamo gde bi se normalan led topio u atmosferi koja se zagreva, suvi led ne. Umesto toga, on sublimira direktno u gas.
Kada se to dogodi sa ledom na dnu depozita, pritisak se povećava sve dok se ne dogodi mala eksplozija, a površina Marsa iskače poput vrela. Na ledu se pojavljuju pukotine, a tamniji prašnjavi materijal ispod površine se prenosi i raspršuje gasom koji izlazi u ogromnim gejzirima, stvarajući tamne mrlje koje se mogu meriti i do kilometar (0,6 milja) u prečniku.
Radijalne linije su zapravo ispod površine leda. Na slikama sa stereo kamere visoke rezolucije (HRSC) na Mars Ekpress Orbiteru Evropske svemirske agencije, sve što možete videti su tamne mrlje, poput pega razbacanih po pesku.
Međutim, instrument za kolor i stereo površinsku sliku (CaSSIS) na ESA-inom EkoMars Trace Gas Orbiter-u može da vidi širi opseg talasnih dužina i otkriva paukove vitice koje zrače napolje, tik ispod površine leda.
Nova slika Marsovog grada Inka – čudne formacije koja je tako nazvana jer podseća na drevne ruševine gledano odozgo – otkriva pegaste mrlje svuda, otkrivajući koliko aktivna površina Marsa može da postane kada počne da se budi u vreme zagrevanja dani proleća.
Fascinantno je pomisliti kako bi to bilo, kada se led otvori, a prašina šišti u vazduh. Možda će, ako budemo imali sreće, istraživači Marsa jednog dana moći da pošalju kući snimke čudnog vanzemaljskog procesa u akciji.
