Nova studija je pokazala da paradajz može pomoći u borbi protiv bakterijskih infekcija u crevima.
Jedno od povrća koje se najčešće konzumira na svetu (ili možda voća?), ono je prepuno antioksidanata, vitamina i drugih jedinjenja – od kojih su dva naučnici sa Univerziteta Kornel u SAD identifikovali njihova moćna svojstva ubijanja bakterija u nizu eksperimenti sa ćelijama.
Istraživački tim, predvođen mikrobiologom iz Kornela Jeongmin Songom, bio je zainteresovan za salmonelu, rod enteričnih bakterija koje napadaju creva, često izazivajući trovanje hranom.
Konkretno, tim se fokusirao na jedan tifusni serotip Salmonele, Salmonella enterica Tiphi, koji živi samo kod ljudi i izaziva tifusnu groznicu kada uđe u krvotok iz creva i širi se kroz telo.
Kao i drugi patogeni koji se prenose hranom, pravilno rukovanje i skladištenje hrane zajedno sa pristupom antibioticima može pomoći ljudima da izbegnu trovanje hranom salmonelom.
Međutim, tifusna groznica ostaje veliki javnozdravstveni problem u mnogim delovima sveta gde ljudi nemaju pristup čistoj vodi, sanitarnim uslovima ili vakcinama protiv tifusa. Prenosi se sa osobe na osobu preko kontaminirane hrane i vode, a deca su u najvećem riziku.
Godine 2016., prva svetska epidemija tifusa otpornog na lekove zahvatila je Pakistan, a osam godina kasnije, stručnjaci za zarazne bolesti i dalje strahuju da bi to moglo izazvati regionalne ili globalne epidemije ako se ne kontrolišu.
Neuhranjenost je takođe uobičajena u Pakistanu i drugim zemljama širom Azije, Afrike, Latinske Amerike i Kariba. Studija iz 2023. u 64 zemlje pokazala je da skoro polovina dece mlađe od 2 godine nije konzumirala voće ili povrće u svojoj ishrani.
„Naš glavni cilj u ovoj studiji bio je da saznamo da li paradajz i sok od paradajza mogu da ubiju enterične patogene, uključujući salmonelu tifi, i ako jeste, koje kvalitete imaju zbog kojih rade“, objašnjava Song.
Laboratorijski uzgojene kulture Salmonella Tiphi izložene sveže pulpiranom soku od paradajza su ubijene u roku od 24 sata, a ne zbog kiselosti soka.
Istraživači su skenirali genom paradajza (Solanum licopersicum) tražeći gene koji kodiraju male proteine zvane peptide koji mogu delovati kao antimikrobni agensi.
Od četiri početna kandidata, tim je identifikovao dva antimikrobna peptida koji su inhibirali rast Salmonella Tiphi i čak ubili soj otporan na ciprofloksacin, primarni antibiotik koji se koristi za lečenje tifusne groznice.
Na kraju, istraživači su modelirali oblik svoja dva vodeća kandidata peptida i simulirali njihove interakcije sa membranama bakterijskih ćelija. Kao što je modeliranje predvidelo, dva peptida su pokidala ćelijske membrane Salmonella Tiphi za samo 45 minuta.
U daljim eksperimentima, ova jedinjenja su takođe ubila Salmonella Tiphimurium, soj netifusne salmonele koja izaziva nesmrtonosno trovanje hranom.
Imajući na umu da su ovo samo eksperimenti sa ćelijama, rezultati studije nisu razlog da se sok od paradajza guta po galonu; nijedna vrsta hrane neće sama raditi svoju magiju.
Umesto toga, studija naglašava poruke javnog zdravlja koje podstiču ljude da jedu paradajz kao deo uravnotežene ishrane koja uključuje puno drugog voća i povrća – pod uslovom da su pripremljeni sa dobrim higijenskim metodama hrane, to bi moglo pomoći u odbrani od bolesti i trovanja hranom.
Ali to zavisi od pristupačnosti i pristupa.
