Prema studiji objavljenoj u časopisu Kliničko istraživanje raka, među pacijentima starijim od 65 godina koji su primili alogenu transplantaciju hematopoetskih matičnih ćelija (alo-HCT) za lečenje akutne mijeloične leukemije (AML) između 2000. i 2021. godine, značajno je poboljšano preživljavanje bez leukemije i ukupno preživljavanje tokom vremena.
AML se obično leči ciljanim terapijama ili intenzivnom hemoterapijom, ali ako ti tretmani ne uspeju, često je potreban alo-HCT — u kome se krvne matične ćelije uzimaju od odgovarajućeg davaoca i transplantiraju u pacijenta. Istorijski, međutim, mnogi pacijenti stariji od 65 godina su smatrani previše nemoćnima da bi dobili intenzivnu hemoterapiju ili alo-HCT.
Medicinski napredak u proteklih 20 godina—kao što je poboljšana pomoćna nega, novija generacija antiinfektivnih agenasa i tipizacija humanog leukocitnog antigena (HLA) visoke rezolucije—učinili su alo-HCT bezbednijom i popularnijom opcijom za starije pacijente sa AML, koji ima srednju starost pri postavljanju dijagnoze od 68 godina, objasnio je Bazarbači.
„Vremenom je značajan napredak u alo-HCT smanjio mortalitet i omogućio isporuku alo-HCT starijim pacijentima“, rekao je Ali Bazarbači, MD, Ph.D., viši autor studije i profesor na Američkom univerzitetu Bejruta u Libanu.
„Međutim, dostupno je malo informacija o globalnom uticaju ovih promena i prediktivnim faktorima za ishode nakon transplantacije, a dostupni podaci o ishodima iz retrospektivnih i prospektivnih studija su pomešani.“
Bazarbachi i njegove kolege pokušali su da ispitaju kako su se rezultati starijih pacijenata nakon alo-HCT-a promenili tokom vremena, koristeći podatke iz velikog registra transplantacija. Istraživači su analizirali skup podataka Evropskog društva za transplantaciju krvi i srži, radne grupe od više od 600 centara za transplantaciju koji izveštavaju o transplantaciji i podacima o praćenju centralnom registru.
Skup podataka se sastojao od 7.215 pacijenata koji su primili svoj prvi alo-HCT za AML u dobi od 65 ili više godina, između 2000. i 2021. U vreme transplantacije, 64% pacijenata je bilo u prvoj potpunoj remisiji AML, 14% je bilo u drugoj potpunoj remisiji AML-a, a 22% je imalo aktivnu bolest.
Istraživači su procenili rezultate u tri godine neposredno nakon alo-HCT. Oni su uporedili ishode između pacijenata lečenih od 2000. do 2009. (728 pacijenata), 2010. do 2014. (1.775 pacijenata) i 2015. do 2021. (4.712 pacijenata).
Incidencija relapsa se značajno smanjila sa 37% na 31% do 30% u tri vremenska perioda; Slično tome, mortalitet bez recidiva (smrt od bilo čega drugog osim AML-a) iznosio je 31% od 2000. do 2014. i smanjio se na 27% od 2015. do 2021. godine.
I preživljavanje bez leukemije i ukupno preživljavanje stalno su se povećavali tokom vremena. Preživljavanje bez leukemije poraslo je sa 32% na 38% na 44% u tri vremenska perioda, dok se ukupno preživljavanje popelo sa 37% na 42% na 49%.
Istraživači su takođe proučavali učestalost bolesti transplantata protiv domaćina (GvHD), potencijalno ozbiljnog stanja u kojem ćelije donatora prepoznaju telo pacijenta kao strano i napadaju zdrava tkiva. Incidencija hroničnog GvHD-a je smanjena sa 35% između 2000. i 2014. na 31% između 2015. i 2021. godine, a GvHD-i preživljavanje bez relapsa porasli su sa 22% na 29% na 34%.
Uočena su poboljšanja u svim ishodima osim mortaliteta bez recidiva bez obzira na to da li su pacijenti imali prvi potpuni odgovor, drugi potpuni odgovor ili su imali aktivnu bolest u vreme transplantacije. Za pacijente sa aktivnom bolešću, međutim, ove razlike su bile značajne samo u poslednjem vremenskom periodu (2015. do 2021.). Smanjenje mortaliteta bez recidiva primećeno je samo kod pacijenata koji su imali drugi potpuni odgovor.
„Nadali smo se da bi ovi veliki podaci iz stvarnog sveta mogli da posluže kao merilo za buduće studije u ovom okruženju“, rekao je Bazarbači. „Naša studija predstavlja jednu od najvećih analiza do sada koja procenjuje trendove tokom vremena i prediktivne faktore za ishode kod starijih pacijenata sa AML nakon alo-HCT.“
Bazarbachi je naglasio da stalno poboljšanje ishoda nakon alo-HCT ukazuje na važnost ponude opcije većem broju pacijenata starijih od 65 godina.
„U tandemu sa značajnim povećanjem broja starijih pacijenata koji primaju alo-HCT, primetili smo impresivno poboljšanje tokom vremena u preživljavanju bez leukemije i ukupnom preživljavanju“, rekao je on. „Ovi podaci ukazuju na to da alo-HCT više ne bi trebalo da bude opcioni, već bi trebalo da bude obavezan za starije pacijente.“
Ograničenja ove studije uključuju nedostatak informacija o minimalnoj rezidualnoj bolesti za većinu pacijenata, posebno onih koji su lečeni pre 2015. Pored toga, nisu bile dostupne informacije o terapijama održavanja koje su pacijenti primali nakon alo-HCT.
