Naučnici su u novoj studiji otkrili da je u zubu ovce iz bronzanog doba pronađena bakterija koja je prethodila kugi. Ova otkrića mogu pomoći u razumevanju evolucije patogena i njihovih izvora. Istraživanje ukazuje na važnost proučavanja ne samo ljudskih ostataka, već i životinja.
Novi podaci sugerišu da su preci bakterije Yersinia pestis, odgovorne za kugu, postojali pre skoro 4.000 godina. Ova bakterija je uzrokovala pandemije koje su odnele milione života, uključujući Justinijansku kugu i Crnu smrt. Istraživači ističu da većina ljudskih patogena ima zoonotsko poreklo, što znači da su se razvili u bliskom kontaktu sa životinjama.
U istraživanju je analizirano skoro 200 genoma bakterije Y. pestis, dok je samo jedan delimični genom pronađen kod srednjovekovne pacove. Svi savremeni sojevi bakterije mogu se pratiti do zajedničkog pretka u Evroaziji tokom kasnog neolita i ranog bronzanog doba. Tada je pastoralizam bio u razvoju, a naselja su bila puna domaćih životinja, što je povećavalo rizik od prenosa bolesti.
Jedno od mesta koje se smatra izvorom rane kuge je Arkaim, utvrđeno naselje iz bronzanog doba. U to vreme, ranija forma Y. pestis izazivala je povremene epidemije među ljudima, ali bez ključnih genetskih osobina za prenos preko buva. Ova forma, poznata kao linija kasnog neolita bronzanog doba, identifikovana je iz brojnih arheoloških ostataka, ali ne i kod drugih vrsta.
Istraživači smatraju da je ova forma možda izumrla, ali sugerišu da je postojala dva milenijuma, od oko 2900. do 500. godine pre nove ere. Pojava jahanja konja mogla je dovesti do procvata pastoralizma u kulturi Sintashta pre 4.000 godina. Velike stada domaćih životinja bila su podložnija LNBA kugi, čak i bez buva.
Otkrivena ovca iz bronzanog doba zaražena LNBA kugom pruža važne informacije o tome kako se bolest mogla prenositi unutar pastoralnih zajednica. Ovo je prvi put da je LNBA kuga pronađena kod ne-ljudske životinje, a istraživači su uspeli da povrate genom patogena. Ovi podaci mogu pomoći u razumevanju evolucione istorije bakterije koja i dalje predstavlja pretnju po javno zdravlje.
Identifikacija genoma Y. pestis iz bronzanog doba kod domaće ovce otvara nove perspektive na evoluciju i opseg ovog preistorijskog patogena. Istraživanje, koje još nije prošlo recenziju, dostupno je kao preprint na bioRxiv.
