Iako su tretmani moždanog udara znatno poboljšani poslednjih godina, što je dovelo do boljih ishoda za mnoge, jedna populacija pacijenata često ne prima ove efikasne terapije: oni koji pate od moždanog udara nakon operacije srca.
U stvari, ovi pacijenti su manje od polovine verovatniji od pacijenata sa moždanim udarom koji nisu bili podvrgnuti operaciji srca da bi dobili tretmane koji bi mogli da spasu život i spreče invaliditet, prema studiji Medicinske škole Jejla koja je nedavno objavljena u JAMA Neurologija.
Endovaskularna trombektomija, koja uključuje provlačenje tankog katetera kroz arteriju od ručnog zgloba ili prepona kako bi se uklonile arterijske blokade u mozgu, daleko je najefikasniji tretman za ishemijske moždane udare, koji su najčešći oblik moždanog udara – uzrokovan blokadom protok krvi u mozgu. Međutim, lečenje se mora primeniti u prva 24 sata pojave simptoma, idealno ranije.
Iz različitih razloga, otkrivanje moždanog udara kod pacijenata sa srčanim operacijama može biti teško. Takođe, hirurški pacijenti generalno nemaju pravo na drugi glavni modalitet lečenja ishemijskog moždanog udara, intravensku trombolizu sa tkivnim aktivatorom plazminogena (tPA), zbog njegovih efekata na razređivanje krvi.
Da bi razumeli da li je manja verovatnoća da će pacijenti na srčanoj hirurgiji dobiti postoperativni endovaskularni tretman ako dožive moždani udar, Adam de Havenon, MD, vaskularni neurolog i vanredni profesor neurologije na Medicinskom fakultetu Jejla, i njegove kolege pregledali su državnu bazu podataka o podaci o pacijentima sa moždanim udarom iz skoro 5.000 bolnica između 2016. i 2020.
Tim je otkrio da su, nakon srčanih procedura, pacijenti koji su pretrpeli ishemijski moždani udar u roku od tri dana nakon procedure imali manje od upola manje šanse da dobiju terapiju endovaskularnog moždanog udara nego pacijenti čiji ishemijski moždani udar nisu pratili srčane tretmane.
Kardiohirurgija, kao što je popravka ventila ili implantacija stenta, nosi visok rizik od izazivanja moždanog udara potencijalno izazivanjem ugruška koji ide u mozak ili oštećenjem arterija koje prenose krv direktno od srca do mozga. Procedura je druga posle operacije mozga u smislu rizika od moždanog udara nakon operacije. Srčani implantati, poput pejsmejkera ili stentova, takođe mogu povećati rizik od moždanog udara nakon operacije.
„Podaci pokazuju da čak ni do 2020. nismo nudili najefikasniji tretman za ishemijski moždani udar koji imamo pojedincima nakon kardiohirurgije“, rekao je de Havenon, koji je vodio studiju. „Ovde postoji veliki disparitet.“
Istraživači su koristili Nacionalnu bazu podataka bolničkih uzoraka, veliku bazu podataka koja obuhvata podatke od stacionarnih pacijenata u hiljadama američkih bolnica. Tim je analizirao podatke od više od 630.000 pacijenata sa moždanim udarom, uključujući više od 12.000 koji su imali srčane procedure.
Takođe su otkrili da su oni pacijenti koji su primili endovaskularni tretman nakon operacije srca imali više nego dvostruko veće šanse da budu otpušteni kući od onih koji nisu dobili terapiju jer je tretman bio toliko efikasan. Oni koji nisu mogli da se vrate kući uglavnom su slati na rehabilitaciju ili neku drugu vrstu dugotrajne nege—ili nisu preživeli.
Rešavanje razlike u tretmanu u ovoj populaciji neće biti lako, rekao je de Havenon. Pacijenti sa kardiohirurgijom često imaju mnoge druge komplikacije koje dovode do i nakon svojih procedura, posebno ako su imali operaciju na otvorenom srcu, što otežava otkrivanje simptoma moždanog udara.
Jedan od razloga je taj što su pacijenti često danima nakon operacije pod sedativima i ventilacijom, što efektivno maskira simptome kretanja ili govora moždanog udara. Endovaskularni tretman, ako se izvede dovoljno rano, obično bi bio efikasan za ove pacijente.
„Tokom godina, imao sam pacijente koji su bili pod sedativima nekoliko dana, a onda kada su izašli iz sedacije, odjednom smo primetili da ne pomeraju levu stranu“, rekao je de Havenon. „Nažalost, u tom trenutku nismo mogli da ponudimo intervenciju. Ovo su zaista izazovni slučajevi.“
De Havenon se nada da će pokrenuti pilot studiju kako bi testirao da li kontinuirano neuralno praćenje može rano uhvatiti moždane udare u ovoj populaciji. Praćenjem moždane aktivnosti ili protoka krvi u mozgu, tim za negu mogao bi uočiti znake moždanog udara čak i kod sedovanog pacijenta. Takvo pažljivo posmatranje u kombinaciji sa obukom timova za negu da brzo prepoznaju simptome moždanog udara i reaguju na njih može omogućiti ovim pacijentima da dobiju vremenski osetljiv tretman.
Pored saznanja da li bi praćenje mozga povećalo upotrebu endovaskularnog lečenja kod pacijenata sa srčanom hirurgijom, de Havenon se nada da će koristiti takvu pilot studiju da proceni kako se pacijenti ponašaju nakon terapije.
Istraživači takođe koriste isti skup podataka da bi pitali koje su srčane procedure najbliže povezane sa moždanim udarom kako bi identifikovali pacijente koji bi mogli imati najviše koristi od poboljšanog praćenja moždanog udara.
„Ovo je definitivno oblast nege moždanog udara koja bi se mogla poboljšati“, rekao je de Havenon.
