Prevalencija prekomerne težine i gojaznosti u grupi trogodišnjaka i četvorogodišnjaka u Švedskoj se smanjila nakon pandemije. Čini se da je povećanje tokom pandemije bilo privremeno. Ovo su nalazi studije sprovedene na Univerzitetu u Geteborgu i Univerzitetu Upsala.
Studija, objavljena u časopisu JAMA Pediatrics, zasnovana je na podacima o 50.833 dece uzrasta od tri do pet godina. Podaci o zdravstvenoj zaštiti dece se dobijaju iz redovnih pregleda u pedijatrijskim zdravstvenim centrima, BVC. Regioni koji su učestvovali bili su Dalarna, okrug Jončeping i Sormland.
Istraživači su ranije uspeli da pokažu povećanu prekomernu težinu i gojaznost tokom pandemije među trogodišnjacima u Švedskoj. Prema trenutnoj studiji, današnji trogodišnjaci su na približno istom nivou kao i trogodišnjaci i četvorogodišnjaci pre pandemije. Grupa petogodišnjaka nije imala slične promene u težini.
Proučavani vremenski periodi su pre pandemije COVID-19 (do i uključujući april 2020), rane pandemije (maj 2020-maj 2021), kasne pandemije (jun 2021-mart 2022) i postpandemije (od aprila 2022).
U grupi trogodišnjaka, udeo gojaznosti se povećao sa 2,4% pre pandemije na 3,4% tokom rane pandemije, a zatim se smanjio na 2,3% tokom kasne pandemije. Nakon pandemije, udeo trogodišnjaka sa gojaznošću iznosio je 2,6%.
Razvoj prekomerne težine kod trogodišnjaka prati isti obrazac. Udeo dece sa prekomernom težinom porastao je sa 11,6 na 13,2%, nakon čega je usledio pad na 11,3 tokom kasne pandemije. Nakon pandemije, udeo trogodišnjaka sa prekomernom težinom iznosio je 11,9%.
U grupi četvorogodišnjaka značajno se promenio i BMI (indeks telesne mase). Stopa gojaznosti je porasla sa 2,6% pre pandemije na 3,7% tokom rane pandemije, zatim je opala na 3,1% tokom kasne pandemije i na 2,5% nakon pandemije.
Udeo prekomerne telesne težine u grupi četvorogodišnjaka porastao je sa 10,3% pre pandemije na 11,7% tokom rane pandemije, a zatim se smanjio na 9,9% tokom kasne pandemije i posle pandemije.
U globalu, povećanje telesne težine kod male dece tokom pandemije objašnjava se promenama u navikama u ishrani i smanjenom fizičkom aktivnošću kao rezultat društvenih ograničenja i zatvorenih predškolskih ustanova. U Švedskoj su predškolske ustanove bile u funkciji, ali je trend težine ostao isti kao u drugim zemljama, što, prema istraživačima, može biti posledica činjenice da su mnoga deca propustila hranljivu hranu i redovne aktivnosti na otvorenom.
Činjenica da je trend težine sada prekinut takođe je od velike važnosti na duži rok. Gojaznost u detinjstvu povećava verovatnoću nastavka gojaznosti u odraslom dobu, sa povećanim rizikom od kardiovaskularnih bolesti, raka i nižim kvalitetom života.
Odgovorni za studiju su Anton Holmgren, pedijatar u bolnici Haland, koji sprovodi istraživanja u pedijatriji na Akademiji Sahlgrenska, Univerzitet u Geteborgu, i Anna Faldt, istraživač na Univerzitetu Upsala u oblasti pedijatrijskog zdravlja i roditeljstva.
„Činjenica da je smanjen udeo gojaznih i gojaznih trogodišnjaka i četvorogodišnjaka ukazuje na to da je povećanje telesne težine povezano sa pandemijom i da se nezdravo stanje telesne težine može preokrenuti. To važi i na individualnom nivou, a značajan procenat dece kod kojih smo imali ponovljena merenja pao je na niži BMI nakon pandemije“, kaže Holmgren.
