Istraživači sa medicinskog centra Univerziteta Vanderbilt po prvi put su pokazali da je aktivacija receptora epidermalnog faktora rasta (EGFR) neophodna za razvoj fibroze bubrega, ožiljaka tkiva nakon povrede koja može dovesti do otkazivanja bubrega.
Njihovo otkriće, objavljeno 14. novembra u časopisu Nature Communications, moglo bi dovesti do prvog efikasnog tretmana za fibrozu bubrega i moglo bi pružiti uvid u razvoj fibroze u drugim organima, uključujući pankreas, pluća i jetru, iu drugim stanjima.
Epidermalni faktor rasta i njegov receptor, koji stimuliše rast epidermalnog tkiva, otkrio je pre više od 60 godina pokojni dr Stenli Koen, biohemičar na VUMC dobitnik Nobelove nagrade koji je preminuo 2020. godine. Danas je EGFR glavni meta za sve veći broj lekova protiv raka.
Prethodne studije su implicirale signalni put EGFR-a u razvoj fibroze bubrega, ali do sada nisu utvrđeni osnovni mehanizmi koji dovode do fibroze.
Ko-korespondentni autori rada, Ming-Zhi Zhang, MD, MSc, i Raimond C. Harris, MD, dugo su bili zainteresovani da razumeju mehanizam koji leži u osnovi progresivne fibroze i otkazivanja bubrega.
Istraživači VUMC-a su se fokusirali na pericite i fibroblaste, ćelije neophodne za formiranje i funkcionisanje bazalnih i ekstracelularnih membrana, koje pružaju strukturnu i biohemijsku podršku tkivima, uključujući bubrege.
Nedavne studije pokazuju da nakon akutne povrede bubrega, periciti i fibroblasti migriraju, proliferiraju i na kraju se diferenciraju u miofibroblaste. Ove ćelije su uključene u fibrozne ožiljke tubula, koji su u bubrezima ključne strukture za uklanjanje otpadnih proizvoda iz krvotoka.
U modelu miša, istraživači su pokazali da je aktivacija EGFR-a neophodna za migraciju i proliferaciju bubrežnih fibroblasta i pericita pre njihove transformacije u miofibroblaste. Selektivno brisanje EGFR iz dve populacije ćelija inhibira razvoj fibroze nakon akutne povrede bubrega.
Na molekularnom nivou, aktivaciju EGFR-a pokreće enzim zvan ADAM17, koji cepa EGF i druge ligande koji se vezuju za receptor. ADAM17, zauzvrat, uključuju iRhom2 intramembranski proteini.
Ciljanje iRhom2 može biti jedan od načina da se blokira EGFR aktivacija. Druga moguća meta je srodni receptor nazvan ErbB4, koji, kada se aktivira u fibroblastima, potencijalno može da se suprotstavi efektima aktivacije EGFR, rekli su istraživači.
Biće potrebne dodatne studije da bi se potvrdile ove hipoteze.
