Kineski istraživački brod i njegova pratnja, koji su radili skoro mesec dana u ekskluzivnoj ekonomskoj zoni (EEZ) Vijetnama u Južnom kineskom moru, napustili su te vode u ponedeljak uveče, neposredno nakon američko-kineskih pregovora na visokom nivou, rekli su stručnjaci za praćenje plovila, prenosi Rojters.
Kineski brod Ksiang Iang Hong 10 počeo je da plovi u vijetnamskoj EEZ 7. maja, povremeno praćen sa desetak brodova, i redovno prelazi preko gasnih i naftnih polja kojima upravljaju ruske kompanije, prema podacima o praćenju plovila.
U ponedeljak, nakon što su američki i kineski visoki zvaničnici održali razgovore u Pekingu koje su obe strane nazvale konstruktivnim, kinesko plovilo i njegova pratnja od više od pola tuceta brodova započeli su svoje putovanje nazad na kinesko ostrvo Hainan, napuštajući vijetnamsku EEZ oko ponoći.
Na pitanje o kretanju brodova, kinesko ministarstvo spoljnih poslova nije komentarisalo povratak u Hainan.
„Kinesko naučno-istraživačko plovilo koje obavlja normalne istraživačke aktivnosti u pomorskim vodama pod kineskom jurisdikcijom je legitimno i ispravno. Pitanje ulaska u IEZ druge zemlje ne postoji“, navodi se u saopštenju.
Prema međunarodnom pravu, brodovima je dozvoljeno da plove kroz strane IEZ, ali neovlašćena istraživanja nisu dozvoljena, a kineske operacije u Južnom kineskom moru su dugo bile problematične za zemlje u regionu, pošto Peking tvrdi da je najveći deo mora bogatog energijom, uključujući strane EEZs.
U retkom javnom protestu, vijetnamska vlada je 25. maja pozvala kineski istraživački brod i njegovu pratnju da napuste IEZ zemlje nakon posete Hanoju visokog ruskog zvaničnika Dmitrija Medvedeva.
U 03:00 GMT u utorak je viđen kineski istraživački brod kako se približava Hajnanu, rekao je Rej Pauel, koji vodi projekat Mjušu na Univerzitetu Stenford na Južnom kineskom moru.
Vijetnamski brodovi za nadzor ribarstva vratili su se nakon što su kineski brod i njegova pratnja napustili vijetnamsku IEZ oko ponoći po vijetnamskom vremenu, dodao je Pauel.
Vijetnamski istraživač Van Fam, koji vodi nezavisnu neprofitnu inicijativu South China Sea Chronicle Initiative (SCSCI), potvrdio je da su brodovi napustili vijetnamsku IEZ, ali je upozorio da Hainan nije matična luka istraživačkog broda i da bi nakon pauze mogao da nastavi aktivnosti u Južnom kineskom moru.
Vijetnamsko ministarstvo spoljnih poslova nije odgovorilo na zahteve za komentar.
