U ponedeljak, 1. septembra, školarci bi trebalo da sednu u školske klupe, a pripreme i za ovu školsku godinu uzele su dobar deo kućnog budžeta. Udžbenici za sve razrede osnovnih škola ove godine skuplje su za oko 2.000 dinara u odnosu na prethodnu, a najviše će morati da izdvoje roditelji osmaka, čije knjige koštaju između 23.500 i 25.500 dinara.
Prema Zakonu o osnovnom obrazovanju i vaspitanju „svako lice ima pravo na besplatno i kvalitetno osnovno obrazovanje i vaspitanje u javnoj školi“. U Zakonu se navodi i da „učenik javne škole može besplatno da koristi knjige, školski materijal, prevoz, ishranu, kao i smeštaj kada je to potrebno, u skladu sa zakonom“.
Po Zakonu može, u praksi, pak, besplatni udžbenici, školski materijal i ishrana za ogromnu većinu školaraca nisu realnost. Uprkos tome što se inicijative o besplatnim udžbenicima za sve osnovce ponavljaju iz godine u godinu, a sa pozicije ministara prosvete se, s vremena na vreme, čuje da se o tome razmišlja, poput izjave ministarke Slavice Đukić Dejanović iz 2023. godine, do toga još nije došlo.
Stoga početak školske godine kućni budžeti dočekaju ispražnjeni, a najveći deo upravo ode na kupovinu udžbenika.
Kao i prošle godine najjeftinije će proći oni roditelji čija deca idu u škole koje su izabrale udžbenike Fondacije Kavčić. Komplet odštampanih udžbenika za 1. razred osnovne škole preko ove Fondacije košta oko 2.000 dinara, dok će roditelji osmaka, čije su knjige najskuplje, morati da izdvoje oko 6.000 uz dodatak za udžbenike drugih izdavača, a koje Fondacija nema u ponudi, poput onih za srpski jezik, muzičko, geografiju i informatiku, čime se cena duplira. Fondacija Kavčić ove udžbenike nudi i besplatno u elektronskoj formi, u PDF formatu.
Međutim, veliki broj škola odlučuje se za udžbenike drugih izdavača, čije su cene neuporedivo veće. Roditelji za kupovinu knjiga za niže razrede najčešće moraju da izdvoje između 11 i 12 hiljada dinara, što je za oko 2.000 dinara više nego prošle godine kada su morali da izdvoje između devet i 11 hiljada.
U višim razredima, kako se povećava broj predmeta, pa samim tim i udžbenika, cene kompleta rastu. Tako roditelji osmaka ove godine moraju da izdvoje od oko 23.500 dinara, koliko komplet košta u Izadačkim kućama Klett, Eduka i Vulkan do skoro 25.500 u Bigzu, što je takođe za oko 2.000 dinara više u odnosu na prošlu godinu.
Pojedini gradovi u Srbiji iz budžeta izdvajaju novac za kupovinu udžbenika za đake, poput Beograda, koji to čini treću godinu zaredom, i Niša, koji ove godine prvi put isplaćuje 20.000 dinara za ove namene.
