Prema analizi objavljenoj u The Lancet-u, ljudi koji žive sa HIV-om koji održavaju nizak – ali još uvek detektljiv – nivo virusa i pridržavaju se svog antiretrovirusnog režima, imaju skoro nulti rizik da ga prenesu na svoje seksualne partnere. Nalazi studije biće predstavljeni na zvaničnoj satelitskoj sesiji uoči 12. Međunarodne konferencije društva za AIDS o nauci o HIV-u (IAS 2023).
Nalazi sistematskog pregleda pokazuju da je rizik od seksualnog prenošenja HIV-a skoro nula pri virusnom opterećenju manjem od 1.000 kopija virusa po mililitru krvi – što se takođe obično naziva suprimiranim virusnim opterećenjem. Sistematski pregled takođe potvrđuje da ljudi koji žive sa HIV-om, a imaju virusno opterećenje koje se ne može detektovati (koje nije otkriveno korišćenim testom) nemaju rizik od prenošenja HIV-a na svoje seksualne partnere.
Novi izveštaj o politici Svetske zdravstvene organizacije (SZO), objavljen uz istraživački rad, pruža ažurirane smernice za prevenciju seksualnog prenosa i testiranje virusnog opterećenja kreatorima politike, stručnjacima za javno zdravlje i ljudima koji žive sa HIV-om na osnovu ove analize.
Ovo uputstvo ima za cilj da dalje spreči prenošenje HIV-a i na kraju podrži globalne napore da se postigne neotkriveno virusno opterećenje kroz antiretrovirusnu terapiju za sve ljude koji žive sa HIV-om i da spreči dalje prenošenje na svoje seksualne partnere i decu.
Prethodno istraživanje je pokazalo da ljudi koji žive sa HIV-om sa virusnim opterećenjem ispod 200 kopija/mL nemaju rizik od seksualnog prenošenja virusa. Međutim, do sada je rizik od prenosa pri viralnim opterećenjima između 200 i 1.000 kopija/mL bio manje dobro definisan.
Autori su popunili ovu prazninu u znanju pretražujući baze podataka za sve istraživačke studije objavljene između januara 2000. i novembra 2022. o seksualnom prenošenju HIV-a pri različitim virusnim opterećenjima. Ukupno, osam studija je uključeno u sistematski pregled, pružajući podatke o 7.762 serodiskordantna para — od kojih je jedan partner živeo sa HIV-om — u 25 zemalja.
Vodeći autor Laura Broiles, MD, iz Global Health Impact Group (Atlanta, SAD), rekla je: „Ovi nalazi su važni jer ukazuju na to da je izuzetno retko da ljudi koji održavaju nizak nivo HIV-a to prenesu svojim seksualnim partnerima. Najvažnije je da ovaj zaključak može da promoviše širenje alternativnih modaliteta testiranja virusnog opterećenja koji su izvodljiviji u okruženjima sa ograničenim resursima. Poboljšanje pristupa rutinskom testiranju virusnog opterećenja moglo bi na kraju pomoći ljudima sa HIV-om da žive zdravije i smanje prenos virusa.“
Svakodnevno uzimanje lekova za lečenje HIV-a—antiretrovirusna terapija ili ART—smanjuje količinu virusa u telu što čuva imunološku funkciju i smanjuje morbiditet i smrtnost povezane sa virusom i pomaže u smanjenju progresije HIV-a. Bez ART-a, ljudi koji žive sa HIV-om mogu imati virusno opterećenje od 30.000 do više od 500.000 kopija/mL, u zavisnosti od stadijuma infekcije.
Dok korišćenje laboratorijskih metoda uzoraka plazme daje najosetljivije rezultate testa virusnog opterećenja, takvi testovi nisu izvodljivi u mnogim delovima sveta. Međutim, nova otkrića podržavaju veću upotrebu jednostavnijih pristupa testiranju, kao što je korišćenje uzoraka osušene krvi, jer su efikasni u kategorizaciji virusnog opterećenja za neophodno kliničko donošenje odluka.
Od 323 seksualne transmisije HIV-a otkrivene u svih osam studija, samo dve su uključivale partnera sa virusnim opterećenjem manjim od 1.000 kopija/mL. U oba slučaja, test virusnog opterećenja je obavljen najmanje 50 dana pre transmisije, što sugeriše da je virusno opterećenje pojedinaca možda poraslo u periodu nakon testa. U studijama koje su pružile čitav spektar virusnog opterećenja kod partnera sa HIV-om, najmanje 80% transmisije uključivalo je virusno opterećenje veće od 10.000 kopija/mL.
Koautor dr Lara Vojnov, iz SZO, rekla je: „Krajnji cilj antiretrovirusne terapije za osobe koje žive sa HIV-om je održavanje neotkrivenog virusnog opterećenja, što će poboljšati njihovo zdravlje i sprečiti prenošenje na njihove seksualne partnere i decu. Ali ovi nova otkrića su takođe značajna jer ukazuju na to da je rizik od seksualnog prenošenja HIV-a pri niskom virusnom opterećenju skoro nula.Ovo pruža moćnu priliku da se pomogne u destigmatizaciji HIV-a, promoviše prednosti pridržavanja antiretrovirusne terapije i podrži osobe koje žive sa HIV-om. “
Autori priznaju neka ograničenja u njihovoj studiji. Neki od analiziranih podataka bili su neprecizni zbog varijacija u studijama u definicijama „niskog virusnog opterećenja“, kao i u vremenu i učestalosti testiranja virusnog opterećenja i praćenja pacijenata. Danas se lečenje HIV-om preporučuje svima koji žive sa HIV-om i bili bi potrebni veoma veliki uzorci da bi se razvile preciznije procene s obzirom na izuzetno mali broj transmisije.
Nadalje, nalazi se ne odnose na prenošenje HIV-a sa majke na dete, jer su trajanje i intenzitet izloženosti – tokom trudnoće, porođaja i dojenja – mnogo veći. Takođe postoje razlike u načinu na koji se virus prenosi sa majke na dete u poređenju sa seksualnim prenosom. Obezbeđivanje da trudnice i dojilje imaju neotkriveno virusno opterećenje tokom celog perioda izloženosti ključno je za sprečavanje novih infekcija HIV-om u detinjstvu.
Pišući u povezanom komentaru, koautori Linda-Gail Bekker, Philip Smith i Ntobeko A B Ntusi (koji nisu bili uključeni u studiju) rekli su: „Sistematski pregled Laure N Broiles i kolega u The Lancet-u dalje podržava gotovo nulti rizik za seksualni prenos HIV-a na nivoima manjim od 1.000 kopija po ml…Ovaj dokaz je relevantan iz najmanje tri važna razloga.“
„Prvo, naglašava potrebu za povećanjem testiranja virusnog opterećenja u svim okruženjima u kojima ljudi žive sa HIV-om i uzimaju ART… Drugo, kako su istakli Brojls i kolege, ovi podaci su verovatno najbolji koje ćemo ikada imati. Standard briga sada zahteva da se pojedincima ponudi ART koji spasava život, bez obzira na virusno opterećenje… Treće, i najvažnije, ova studija pruža snažnu podršku globalnoj kampanji „nedetektibilno jednako neprenosivo“.
„Ova kampanja nastoji da populariše koncept da osobe sa virusnim opterećenjem koje se ne može detektovati nisu zarazne za seksualne partnere, čime se smanjuje stigma i poboljšava kvalitet života.
