Novo istraživanje sa Univerziteta istočne Finske baca svetlo na mehanizme koji povezuju gojaznost sa upalom istražujući sitne membranske čestice, poznate kao ekstracelularne vezikule, koje luče ljudski adipociti.
Studija je otkrila da zapaljenje masnog tkiva izazvano gojaznošću povećava lučenje ekstracelularnih vezikula, što može doprineti štetnim zdravstvenim efektima gojaznosti. Nalazi su objavljeni u Journal of Translational Medicine.
Kada ljudi dobiju na težini, njihovo masno tkivo se širi, što postepeno dovodi do njegovog zapaljenja i rezistencije na insulin. Normalna funkcija masnog tkiva je poremećena i ono počinje da oslobađa lipide i inflamatorne citokine.
Drugim rečima, masno tkivo nije pasivno, već aktivno komunicira sa drugim tkivima, a doprinosi i patogenezi različitih bolesti i stanja.
Poslednjih godina su objavljene intrigantne studije koje sugerišu da masno tkivo takođe luči sitne membranske čestice, tj. ekstracelularne vezikule, koje mogu igrati značajnu ulogu u gojaznosti i metaboličkim poremećajima izazvanim gojaznošću. Međutim, prethodne studije su uglavnom ispitivale ekstracelularne vezikule dobijene iz adipocita i masnog tkiva miševa.
Ekstracelularne vezikule se mogu naći u svim telesnim tečnostima, a njihovo otkriće je revolucionisalo naše razumevanje intracelularne komunikacije. U suštini, ćelije ih koriste za prenošenje trenutnih poruka između ćelija i za promenu funkcija jedne druge. Ekstracelularne vezikule koje luče različita tkiva, uključujući masno tkivo, mogu biti povezane sa patogenezom različitih bolesti. Međutim, mehanizmi koji povećavaju lučenje ekstracelularnih vezikula iz adipocita ranije nisu proučavani kod ljudi.
Ova studija je pokazala da kod gojaznosti, zapaljenje masnog tkiva povećava sekreciju ekstracelularnih vezikula iz humanih adipocita. Pored toga, studija je bila prva koja je sa statističkom sigurnošću pokazala da ljudsko visceralno masno tkivo, odnosno masnoća akumulirana u trbušnoj duplji, luči više ekstracelularnih vezikula nego potkožno masno tkivo. Povećana sekrecija vezikula iz visceralnog masnog tkiva je takođe povezana sa povećanjem nivoa triglicerida u plazmi.
Istraživači su koristili ćelijsku liniju adipocita iz čoveka, kao i uzorke masnog tkiva prikupljene od pacijenata sa barijatrijskom hirurgijom u Univerzitetskoj bolnici Kuopio i bolnici Cattinara u Trstu.
Pored toga, istraživači su uporedili ekstracelularne vezikule izolovane iz plazme osoba sa normalnom težinom i iz plazme pacijenata sa barijatrijskom hirurgijom. Plazma pacijenata sa barijatrijskom hirurgijom sadržala je veći broj ekstracelularnih vezikula koji sadrže adiponektin, koji je medijator koji proizvodi masno tkivo.
Ovo je još jedan pokazatelj povećane sekrecije ekstracelularnih vezikula iz masnog tkiva kod gojaznosti. Sve u svemu, povećan broj ekstracelularnih vezikula u plazmi bio je povezan sa upalom masnog tkiva i visokim BMI kod pacijenata sa barijatrijskom hirurgijom.
Nalazi pružaju novi uvid u funkciju masnog tkiva, kao i u razvoj novih tretmana. Postoje brojne mogućnosti za dalja istraživanja, jer sekrecija ekstracelularnih vezikula izazvana gojaznošću može dovesti do, na primer, upale i insulinske rezistencije u drugim tkivima u kojima završe.
„Upotrebom mikroskopije, po prvi put smo pokazali da ekstracelularne vezikule koje luče adipociti i masno tkivo sadrže trigliceride, odnosno mast uskladištenu u masnom tkivu. Prethodne studije su sugerisale da masti sadržane u ekstracelularnim vezikulama koje luči masno tkivo mogu da služe kao izvor energije za ćelije raka, na primer“, kaže doktorski istraživač Johana Matilainen sa Univerziteta istočne Finske, prvi autor studije.
