U novoj studiji, istraživački tim pod vodstvom Johns Hopkins Medicine izvještava da društveni stres tokom adolescencije kod ženki miševa kasnije dovodi do produženog povećanja hormona kortizola nakon njihovog porođaja. Istraživači kažu da ovo odgovara ekvivalentnim hormonskim promenama kod žena nakon porođaja koje su bile izložene nepovoljnim ranim životnim iskustvima – što sugeriše da stres u ranom životu može biti u osnovi patofiziološkog pogoršanja postporođajne depresije (PPD).
Nalazi tima, objavljeni u Nature Mental Health, takođe sugerišu da trenutni tretmani za PPD kod ljudi mogu, u nekim slučajevima, biti manje efikasni u ciljanju relevantnih hemijskih neravnoteža u mozgu, i da alternativne metode mogu biti korisnije.
Prema prethodnim studijama, procenjuje se da jedna trećina psihijatrijskih stanja ne reaguje na trenutne terapije, a „PPD je teško lečiti“, kaže stariji autor studije Akira Sava, dr, direktor Centra za šizofreniju Džons Hopkins i profesor psihijatrije, neuronauke, biomedicinskog inženjeringa, genetske medicine i farmakologije na Medicinskom fakultetu Univerziteta Džon Hopkins. „Rezultati nove studije dodaju dokaze da pacijenti sa PPD-om nisu svi isti, i da je potrebna individualizovanija dijagnoza i lečenje – pristup preciznoj medicini.“
PPD, navodi Kancelarija federalne vlade za zdravlje žena, procenjuje se da se javlja kod 7% do 20% svih žena, najčešće u roku od šest nedelja od porođaja. Simptomi uključuju osećaj tuge, anksioznosti i umora i mogu otežati obavljanje osnovnih zadataka nege o sebi i brigu o novoj bebi.
Trenutni tretman prve linije za PPD je upotreba klase antidepresivnih pilula koje se nazivaju selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (SSRI), ali oni su efikasni samo kod otprilike polovine svih pacijenata. SSRI pojačavaju efekte prirodne hemikalije u mozgu serotonina, jedne od mnogih supstanci sličnih hormonima koje pomažu u kontroli raspoloženja. Neki pacijenti se takođe leče IV infuzijama različite klase lekova koji ciljaju na GABAA, hemikaliju u mozgu koja je povezana sa nervnom hiperaktivnošću.
Međutim, umirujuće infuzije su skupe (više od 30.000 dolara za jedan kurs jednog takvog leka) i često zahtevaju hospitalizaciju. Oni su generalno rezervisani za najteže i otporne slučajeve PPD.
U novoj studiji, istraživački tim predvođen Džons Hopkinsom imao je za cilj da izgradi dokaze da neželjeni životni događaji mogu uticati na verovatnoću i težinu PPD. Prethodne studije su pokazale da je PPD češći kod tinejdžera i u gradskoj populaciji.
Radeći sa miševima, istraživači su prvo napravili četiri test grupe: device bez stresa, device pod stresom, majke bez stresa i majke pod stresom. Miševi pod stresom su u adolescenciji bili podvrgnuti socijalnoj izolaciji, a sve grupe su testirane na stres. Sedam dana nakon porođaja, majke pod stresom su pokazale smanjenu pokretljivost i smanjenje preferencije šećera, što se oboje smatra markerima depresije. Ovo je trajalo najmanje tri nedelje nakon porođaja.
Kao drugi i najkritičniji korak, istraživači su testirali nivoe nekoliko hormona u plazmi i otkrili da je nivo kortizola povećan kod majki sa i bez neželjenih iskustava u ranom životu. Međutim, nivoi kortizola kod majki bez stresa su se smanjili na normalne nivoe nakon porođaja, dok su nivoi kod majki sa nepovoljnim ranim životnim iskustvima ostali visoki jednu do tri nedelje nakon rođenja. Ovaj nalaz, kaže Sava, sugeriše korelaciju između produženog povećanja kortizola nakon porođaja i promena ponašanja kod postporođajnih miševa koji su doživeli društvenu izolaciju u adolescenciji.
Ako se ovi nalazi prevedu na ljude, to bi moglo značiti da bi druga vrsta antidepresiva, antagonista glukokortikoidnog receptora (GR), koji blokira efekte povišenog kortizola, mogla biti nova opcija lečenja PPD. Mifepriston može biti jedan od takvih lekova.
„Nažalost, svi znaju nekoga ko je patio ili trenutno pati od PPD-a, i to ima ogroman uticaj i na majku i na bebu“, kaže Sava. „Alternativna linija lečenja koju je predložila studija na mišu – gde su nalazi u skladu sa onima iz naše opservacione studije na ljudima – mogla bi da omogući majkama da se leče kod kuće i izbegnu odvajanje od svojih beba, i da ciljaju drugačiji mehanizam za depresiju koja može biti specifičan za PPD.“
U toku su planovi, kaže Sava, da se prikupe precizni podaci o nivoima kortizola kod ljudi sa PPD kako bi se utvrdilo da li bi antagonisti GR za neke bili korisniji od trenutnih tretmana, a kasnije i da se sprovedu klinička ispitivanja sa alternativama SSRI.
