Rak debelog creva je drugi vodeći uzrok smrti od raka u svetu i treći po dijagnozi raka, koji pogađa više od milion ljudi godišnje. Problem se pogoršava ako je tumor metastatski, što znači da se kreće iz prvobitnog organa u druge delove tela. U ovom scenariju, petogodišnja stopa preživljavanja pada sa 70–90% na samo 10%.
Dok neke podgrupe pacijenata obolelih od kolorektalnog karcinoma počinju da imaju nove terapijske opcije, velika većina pacijenata sa metastazama i dalje sledi konvencionalne tretmane, koji obično uključuju hemoterapiju biološkim agensima. U početku efikasni, ovi tretmani često nailaze na otpor tokom vremena, što dovodi do neizbežne progresije bolesti.
Istraživači u Can Ruti Campusu, koji sarađuju kroz programe CARE i ProCURE IGTP-a i Instituta Catala d’Oncologia (ICO), godinama traže pouzdane biomarkere kako bi odabrali najbolju terapijsku opciju za svakog pacijenta. Njihovo istraživanje ih je navelo da proučavaju hemokine, male proteine koje luče tumorske ćelije koje privlače druge ćelije iz imunog sistema.
Oni su se fokusirali na porodicu CKSC, koja igra važnu ulogu u patološkim procesima kod raka modifikovanjem mikrookruženja tumora. Prethodni rezultati u ćelijskim modelima ukazuju na to da je visoka sekrecija ovih proteina povezana sa rezistencijom na oksaliplatin, jednu od najčešće korišćenih hemoterapija u ovoj neoplazmi.
Tako su autori studije objavljene u Biomedicine & Pharmacotherapi analizirali krv 104 pacijenta sa metastatskim kolorektalnim karcinomom koji su bili podvrgnuti lečenju na bazi oksaliplatina. Oni su prikupili uzorke seruma pre tretmana, tokom procene odgovora i tokom progresije bolesti ili poslednje posete praćenju, i analizirali moguće promene i njihov odnos sa odgovorom na lečenje i prognozom.
Ovaj pristup sa uzorcima krvi je sveobuhvatniji od drugih metoda koje analiziraju samo deo lezije. Pored toga, to je neinvazivna i vremenski specifična metoda ekstrakcije uzorka.
Studija je ispitala 11 CKSC hemokina. Istraživači su primetili da tretman na bazi oksaliplatina prve linije izaziva promene u nivoima ovih proteina. Jedan od njih, CKSCL13, ističe se jer pokazuje drugačije ponašanje: povećanje nivoa je povezano sa pozitivnim odgovorom na lečenje i poboljšanim preživljavanjem, dok je smanjenje povezano sa neodgovorom i lošijom prognozom.
Dr Eva Martinez Balibrea, vođa grupe za otpornost, hemoterapiju i prediktivne biomarkere (RCPB) pri IGTP i ICO, objašnjava značaj ovog nalaza: „CKSCL13 je prilika da se izmeri odgovor na hemoterapiju oksaliplatinom na minimalno invazivan način koristeći jednostavne tehnike koje može da koristi svaka klinička laboratorija“.
Ona dodaje: „Ovo je prva studija koja pokazuje korelaciju između serumskog CKSCL13 i prognoze kod pacijenata sa kolorektalnim karcinomom lečenim oksaliplatinom.“ Važno je napomenuti da je oksaliplatin prilično toksičan, što često dovodi do toga da pacijenti odustanu od lečenja:
„Posedovanje alata koji nam omogućava da odaberemo tretman takođe će pomoći da se izbegnu nepotrebne toksičnosti i poboljša kvalitet života pacijenata.“
Autori su dobili uporedive rezultate koristeći računske podatke slične grupe pacijenata. U ovoj drugoj analizi, oni su takođe primetili korelaciju između CKSCL13, prisustva tercijalnih limfoidnih struktura – agregata imunih ćelija formiranih na mestima hronične upale, uključujući tumore – i korelaciju oba sa prognozom.
Martinez-Balibrea je oprezna s obzirom da se radi o studiji na određenoj grupi pacijenata, ali je optimistična u pogledu budućnosti i kaže: „Napredujemo u potrazi za prediktivnim i prognostičkim markerima. Pronalaženje potencijalnog biomarkera sa neinvazivno ekstrahovanim uzorci su odlična vest. Nastavićemo ovu liniju istraživanja u budućim studijama.
