Više dece i adolescenata nego inače razvilo je dijabetes tipa 1 u Finskoj u prvih 18 meseci pandemije koronavirusa. Prema nedavno završenoj studiji, uzrok nije bio novi koronavirus, već promenjeni faktori životne sredine. Rezultati su objavljeni u časopisu The Lancet Diabetes & Endocrinology.
Incidenca dijabetesa tipa 1 globalno se povećala tokom pandemije koronavirusa. Istraživačka grupa PEDIA Univerziteta u Helsinkiju istraživala je ovaj fenomen i njegove uzroke kod dece u Finskoj.
„Mehanizmi povećanja incidencije dijabetesa bili su nejasni, a bilo je i diskusija o tome da li je povećanje rezultat direktnog dejstva infekcije SARS-CoV-2 ili drugih istovremeno promenjenih faktora životne sredine“, kaže profesor Mikael Knip, koji vodio studiju.
Prema studiji, incidenca dijabetesa tipa 1 porasla je kod dece u Finskoj za 16% u prvih 18 meseci pandemije. Međutim, veoma mali broj dece ili adolescenata koji su razvili dijabetes tipa 1 imali su antitela na SARS-CoV-2 što ukazuje na prethodnu infekciju.
Prema istraživačima, povećanje incidencije dijabetesa tipa 1 u ranim fazama pandemije nije verovatno direktno uzrokovano koronavirusom. Umesto toga, to može biti povezano sa zatvaranjem širom društva u periodu pandemije i rezultirajućom društvenom izolacijom.
„Prema onome što je poznato kao hipoteza o biodiverzitetu, izloženost mikrobima i infekcije u ranom detinjstvu mogu povećati zaštitu od autoimunih bolesti. Smanjenje kontakata u vezi sa izolacijom u društvu značajno je smanjilo akutne infekcije kod dece, što je moglo povećati rizik od razvoj dijabetesa“, objašnjava Knip.
U studiji, učestalost dijabetesa tipa 1 kod Finaca mlađih od 15 godina upoređena je sa tri prethodna referentna perioda istog trajanja. Antitela na SARS-CoV-2 kod dece sa dijabetesom tipa 1 analizirana su u saradnji sa istraživačkom grupom profesora Olija Vapalahtija. Među 785 dece i adolescenata kojima je dijagnostikovan dijabetes tipa 1 u periodu pandemije, antitela na SARS-CoV-2 izazvana infekcijom pronađena su kod samo pet osoba, odnosno manje od 1%.
„Stvar se mora dalje istražiti kako bi se saznalo šta se dogodilo sa pojavom dijabetesa tipa 1 od ukidanja karantina u leto 2021. i naknadnog povećanja broja zaraženih koronavirusom u populaciji“, napominje profesor Vapalahti.
„Studija je zasnovana na podacima iz finskog registra pedijatrijskog dijabetesa“, kaže Mikael Knip, glavni istraživač zadužen za registar.
Od 2002. godine podaci i uzorci novoobolele dece i članova njihovih porodica prikupljaju se u ovom nacionalnom registru. Registar, koji vodi Univerzitetska bolnica HUS Helsinki, obuhvata više od 90% pacijenata koji su razvili dijabetes.
„Registar je globalno jedinstven, uključujući i podatke i biološke uzorke i pruža nezamenljive podatke za istraživanje“, zaključuje Knip.
