Multipla skleroza (MS) je dugotrajna bolest u kojoj imuni sistem greškom napada zaštitni sloj oko nervnih ćelija, poznat kao mijelinska ovojnica. To dovodi do oštećenja nerava i pogoršanja invaliditeta. Trenutni tretmani, poput imunosupresiva, pomažu u smanjenju ovih štetnih napada, ali i slabe ukupan imuni sistem, ostavljajući pacijente podložnim infekcijama i raku. Naučnici sada istražuju ciljaniju terapiju koristeći posebne imune ćelije, nazvane tolerogene dendritične ćelije (tolDCs), od istih pacijenata.
TolDCs mogu da povrate imunološku ravnotežu bez uticaja na prirodnu odbranu tela. Međutim, pošto je obeležje MS upravo disfunkcija imunog sistema, efikasnost ovih ćelija za autotransplantaciju može biti ugrožena. Zbog toga je neophodno bolje razumeti kako bolest utiče na početni materijal za ovu ćelijsku terapiju pre nego što se može primeniti.
U ovoj studiji, objavljenoj u Journal of Clinical Investigation, istraživači su ispitali CD14+ monocite, zrele dendritičke ćelije (mDC) i tolerogene dendritičke ćelije tretirane vitaminom D3 (VitD3-tolDCs) pacijenata sa MS koji još nisu bili na lečenju, kao i od zdravih pojedinaca.
Klinička ispitivanja, koje su u Španiji vodile dr Kristina Ramo-Tello i dr Eva Martinez Kaseres (Nemački istraživački institut Trias i Pujol), osmišljena su da procene efikasnost VitD3-tolDCs, koji su napunjeni mijelinskim antigenima da pomognu u „naučenju „imuni sistem da prestane da napada nervni sistem. Ovaj pristup je revolucionaran jer koristi sopstvene imune ćelije pacijenta, modifikovane da izazovu imunološku toleranciju, u nastojanju da se leči autoimuna priroda MS.
Studija, koju su vodili dr Eva Martinez-Caceres i dr Esteban Ballestar (Josep Carreras Institute), sa Federikom Fondelijem kao prvim autorom, otkrila je da imune ćelije pacijenata sa MS (monociti, prekursori tolDC-a) imaju uporni „pro- inflamatorni“ potpis, čak i nakon transformacije u VitD3-tolDCs, stvarni tip terapeutske ćelije. Ovaj potpis čini ove ćelije manje efikasnim u poređenju sa onima dobijenim od zdravih pojedinaca, propuštajući deo potencijalnih prednosti.
Koristeći najsavremenije istraživačke metodologije, istraživači su identifikovali put, poznat kao receptor aril ugljovodonika (AhR), koji je povezan sa ovim izmenjenim imunološkim odgovorom. Korišćenjem leka koji modulira AhR, tim je uspeo da povrati normalnu funkciju VitD3-tolDCs kod pacijenata sa MS, in vitro. Zanimljivo je da je otkriveno da dimetil fumarat, već odobreni lek za MS, oponaša efekat AhR modulacije i vraća punu efikasnost ćelija, sa sigurnijim toksičnim profilom.
Konačno, studije na životinjskim modelima MS pokazale su da je kombinacija VitD3-tolDCs i dimetil fumarata dovela do boljih rezultata od upotrebe bilo kog tretmana samostalno. Ova kombinovana terapija značajno je smanjila simptome kod miševa, što ukazuje na povećan potencijal za lečenje ljudskih pacijenata.
Ovi rezultati bi mogli da dovedu do nove, snažnije opcije lečenja multiple skleroze, nudeći nadu milionima pacijenata širom sveta koji pate od ove iscrpljujuće bolesti. Ova studija predstavlja značajan korak napred u korišćenju personalizovanih ćelijskih terapija za autoimune bolesti, potencijalno revolucionirajući način na koji se multipla skleroza leči.
