Pojedinci koji se bore sa gojaznošću suočavaju se sa brojnim društvenim i zdravstvenim poteškoćama, ali ti problemi su manje ozbiljni ako žive u oblastima gde je gojaznost preovlađujuća, sugeriše nova studija.
Nalazi su objavljeni u časopisu Psihološka nauka.
Istraživači na čelu sa Janom Berkesel sa Univerziteta u Manhajmu u Nemačkoj prikupili su arhivske podatke o više od 3,4 miliona ljudi koji žive u Sjedinjenim Državama i Ujedinjenom Kraljevstvu. Pronašli su dokaze da gojaznost ima tendenciju da podstakne lakšu medicinsku i psihičku štetu kada se oni koji se bore sa poremećajem osećaju manje upadljivim.
„Za mene to znači da se bar neke od štetnih posledica gojaznosti čine društveno konstruisanim i da se na taj način mogu smanjiti“, rekao je Berkesel.
Lične i društvene posledice gojaznosti su dalekosežne. Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, globalna prevalencija gojaznosti se skoro utrostručila između 1975. i 2021. Samo u SAD troškovi zdravstvene zaštite u vezi sa gojaznošću iznose otprilike 147 milijardi dolara, prema vladinim podacima. Istraživanja pokazuju da u poređenju sa ljudima bez gojaznosti, pojedinci koji žive sa gojaznošću imaju višu stopu nezaposlenosti, manje prijatelja i lošije fizičko i mentalno zdravlje. Oni se takođe suočavaju sa predrasudama i diskriminacijom.
Ali stope gojaznosti variraju između zemalja, država, provincija i drugih regionalnih podela. U nekim delovima SAD, otprilike polovina stanovništva živi sa gojaznošću, dok je stopa gojaznosti u drugim regionima niska čak 5%.
Berkesel i njene kolege su teoretizirale da se oštri efekti gojaznosti razlikuju u zavisnosti od prevalencije gojaznosti u datom regionu.
„Sasvim je lako zamisliti da se osobe sa gojaznošću u regionima sa niskim stopama gojaznosti mnogo više ističu, pa će stoga svakodnevno imati veoma različita socijalna iskustva“, rekao je Berkesel, koji proučava efekte društvenog konteksta na naše blagostanje. .
Istraživači su ispitali tri velika skupa podataka ljudi koji žive u hiljadama američkih okruga i stotinama okruga u Velikoj Britaniji. Ti podaci su uključivali informacije o težini, visini i području stanovanja učesnika, kao i društvenim, zdravstvenim i ekonomskim rezultatima. Koristili su indeks telesne mase (BMI) od 30 ili više kao marker gojaznosti. (Medicinski stručnjaci smatraju da je zdrav BMI u rasponu od 18,5 do 24,9).
U jednom skupu podataka u SAD, istraživači su otkrili da su stope gojaznosti iznad proseka na srednjem zapadu, južnoj i duž delova istočne obale, i ispod proseka u Novoj Engleskoj, Floridi i zapadnim državama. U skupu podataka u Velikoj Britaniji otkrili su visoke stope gojaznosti u centralnim i severnim delovima zemlje, posebno u Južnom Velsu. Najniže stope su pronađene u južnom regionu zemlje, uključujući London.
Berkessel i njen tim otkrili su da su sveukupno učesnici sa gojaznošću prijavili više nedostataka u vezi, ekonomskim i zdravstvenim problemima u poređenju sa učesnicima bez gojaznosti. Ali takođe su otkrili da su oni koji žive u regionima sa niskom gojaznošću imali znatno veću verovatnoću da budu nezaposleni – i da će prijaviti neoptimalno zdravlje u poređenju sa svojim kolegama u oblastima sa visokom gojaznošću.
Istraživački tim je takođe ispitao podatke iz SAD koji su uključivali stavove učesnika prema sopstvenoj težini prema težini ljudi. Otkrili su da je pristrasnost težine najniža u oblastima sa visokom stopom gojaznosti, što bi moglo objasniti zašto je manje verovatno da će ljudi sa gojaznošću u tim oblastima biti samci i prijaviti loše zdravlje u poređenju sa onima u oblastima sa velikom pristrasnošću težine.
Bez obzira na regionalne razlike oko pristrasnosti u težini, stručnjaci za javno zdravlje treba da naglase važnost smanjenja gojaznosti zbog zdravstvenih rizika, zaključili su istraživači.
