Ekrani su postali sveprisutni u našem svakodnevnom životu, postajući neizostavan deo dečijeg života. Kako ovo utiče na razvoj jezičkih veština kod dece? Naučnici iz Estonije sproveli su istraživanje, anketirajući roditelje više od 400 dece o njihovoj upotrebi ekrana i jezičkim veštinama njihove dece.
Studija je pokazala da deca roditelja koji često koriste ekrane takođe provode mnogo vremena ispred ekrana, što dovodi do lošijih jezičkih veština. Dr Tija Tulvite sa Univerziteta u Tartuu, vodeći autor studije u časopisu Granice u razvojnoj psihologiji, ističe da su obrasci korišćenja ekrana kod dece slični onima kod njihovih roditelja.
Interakcija sa odraslima u ranom jezičkom razvoju važna je za decu, dok se svi članovi porodice sve više okreću svojim ekranima. Važno je istražiti kako ova konkurencija između interakcije licem u lice i vremena ispred ekrana utiče na razvoj dečijeg jezika.
Veći deo jezičkog razvoja dece u mnogim kulturama dešava se kroz razgovore sa odraslima, koji decu izlažu većem rečniku i gramatičkim strukturama. Međutim, prisustvo ekrana može poremetiti ovaj proces, posebno ako su odrasle osobe ometene tekstovima ili obaveštenjima.
Tulviste i dr Jaan Tulviste su ispitivali uzorak estonskih porodica, uključujući 421 dete starosti između dve i po i četiri godine. Roditelji su procenjivali vreme provedeno koristeći različite uređaje sa ekranom tokom tipičnog vikenda, kao i koliko vremena se troši na zajedničko gledanje filmova.
Analizirajući podatke, istraživači su otkrili da postoji veza između roditeljskog korišćenja ekrana i upotrebe ekrana kod dece. Deca roditelja koji manje koriste ekrane pokazala su bolje jezičke veštine u poređenju sa decom čiji roditelji više koriste ekrane. Nijedan oblik korišćenja ekrana nije pozitivno uticao na jezičke veštine dece.
Iako čitanje e-knjiga i igranje obrazovnih igrica može pružiti prilike za učenje jezika, istraživanja pokazuju da je dijadična verbalna interakcija licem u lice najuticajniji faktor za jezički razvoj tokom prvih godina života. Korišćenje ekrana za video igrice ima negativan uticaj na jezičke veštine dece, bez obzira da li se igraju roditelji ili deca.
Kulturni faktori mogu objasniti ovaj negativan uticaj, jer mnoge kompjuterske igre nisu prilagođene razvoju dece. Igre na stranim jezicima ili sa ograničenom interaktivnošću ne pružaju bogate mogućnosti za učenje jezika i komunikacijskih veština.
Autori ističu potrebu za daljim istraživanjem kako je pandemija uticala na obrasce korišćenja ekrana kod porodica. Studija je sprovedena pre pandemije COVID-19, te bi bilo važno pratiti kako se ovi profili menjaju tokom vremena, koristeći longitudinalna istraživanja.
