Međunarodni tim istraživača prvi put je napravio detaljnu mapu ćelija u zdravim plućima i plućima osoba obolelih od idiopatske plućne fibroze (IPF), otkrivajući da se znakovi bolesti mogu pojaviti pre nego što dođe do značajnog strukturnog oštećenja tkiva. Ova otkrića mogla bi omogućiti ranije dijagnostikovanje i razvoj terapija koje ciljaju rane faze bolesti.
Studija, objavljena u časopisu Nature Genetics, koristila je prostornu transkriptomiku i metode veštačke inteligencije kako bi analizirala ekspresiju gena u 1,6 miliona ćelija plućnog tkiva. Naučnici su profilisali 343 gena iz uzoraka pluća 26 pacijenata koji su prošli transplantaciju i devet zdravih osoba.
„Ako zamislite mapu grada u atlasu, uspeli smo da kreiramo nešto poput ‘Google Street View-a’ za pluća, što je revolucionarno otkriće“, rekao je vanredni profesor Dejvis Mekarti sa Instituta za medicinsko istraživanje St. Vincent, jedan od glavnih istraživača studije.
IPF je progresivna i smrtonosna bolest koja pogađa uglavnom osobe starosti između 50 i 70 godina, uzrokujući otežano disanje i postepeni gubitak funkcije pluća. Trenutno dostupne terapije mogu samo usporiti njen napredak, dok je transplantacija pluća jedini efikasan tretman, ali sa ograničenom dostupnošću.
Otkrivanjem ranih molekularnih promena, naučnici sada imaju priliku da razviju tretmane koji bi mogli zaustaviti ili čak preokrenuti bolest pre nego što pacijenti razviju ozbiljne simptome. Dalja istraživanja fokusiraće se na razumevanje genetskih faktora koji utiču na rizik od IPF-a i mogućnosti precizne terapije zasnovane na individualnoj ćelijskoj i molekularnoj fazi bolesti.
