Ispostavilo se da je vrh strele iz bronzanog doba iskopan u Švajcarskoj u 19. veku napravljen od neočekivanog materijala.
Mali artefakt je napravljen od gvožđa izvađenog sa predmeta koji je pao sa neba. Ali postoji preokret. U to vreme to nije bio ni najbliži meteorit naselju. Umesto toga, tim naučnika misli da je to moglo doći čak iz daleke Estonije.
Dakle, vrh strele nije samo zapis o upotrebi nebeskog gvožđa, u vreme pre topljenja rude, već o ekstenzivnim trgovačkim mrežama koje su morale postojati pre hiljadama godina.
Predmet je identifikovan u zajedničkoj potrazi za drevnim meteoritskim gvozdenim artefaktima koju je vodio geolog Beda Hofman iz Prirodnjačkog muzeja u Bernu i Univerziteta u Bernu u Švajcarskoj. Čisto gvožđe je bilo retko u praistorijskim vremenima, ali su naši preci koristili najpristupačniji resurs: gvožđe koje je palo sa neba, u obliku meteorita.
Gvozdeni meteoriti su najčešće pronađeni, jer su sposobniji da izdrže stres ulaska u atmosferu. Uglavnom se sastoje od gvožđa, sa malim količinama nikla i u tragovima umešanih drugih metala. Smatra se da su skoro svi gvozdeni alati i oružje iz bronzanog doba napravljeni od meteoritskog gvožđa.
Većina ovih artefakata pronađena je širom Bliskog istoka, Egipta i Azije; ali relativno malo širom ogromnog prostranstva Evrope.
Naselje Morigen u današnjoj Švajcarskoj predstavljalo je odlično mesto za razgledanje. Procvetao je tokom bronzanog doba, oko 800. do 900. pre nove ere, i bio je na samo maloj udaljenosti (ne više od 8 kilometara ili 5 milja) od polja Tvanberg posutog fragmentima meteoritskog gvožđa sa stene koja je pala sa neba mnogo hiljada godine, pre poslednjeg ledenog doba.
Naravno, među predmetima koji su prethodno iskopani sa lokaliteta, Hofmann i njegove kolege pronašli su samo jednu gvozdenu vrh strele. Meri 39,3 milimetra u dužinu (1,5 inča), a težak je samo 2,904 grama (0,102 unce). Ima tragove organskog ostatka, za koji istraživači misle da je verovatno brezov katran koji se koristi za pričvršćivanje vrha strele za osovinu. A njegov sastav je van ovog sveta.
Objekat prikazuje karakterističan sastav gvožđa i nikla koji se očekuje od meteoritskog gvožđa, kao i pušač koji se dimi – radioaktivni izotop aluminijuma, aluminijum-26, koji se formira samo tamo, među zvezdama.
Ali evo gde postaje zaista zanimljivo. Specifična mešavina metala pronađena u vrhu strele ne odgovara meteoritskom gvožđu pronađenom u Tvanbergovom polju. Umesto toga, izgleda da pripada specifičnoj klasi gvozdenih meteorita poznatih kao IAB meteoriti.
Srećom, ovo malo olakšava njegovo poreklo. Od svih velikih IAB meteorita za koje se zna da su pali u Evropi, tri imaju sastav koji odgovara vrhu strele: Bohumilic, iz Češke; Retuerte de Bullakue, iz Španije; i Kaalijarv, iz Estonije.
Od njih, pretpostavili su istraživači, verovatno najbolje odgovara Kaalijarv. Pao je na Zemlju oko 1500. godine pre nove ere, i raširio mnoge fragmente pogodne za preoblikovanje u male oštre stvari poput vrhova strela. Ali njegova udaljenost je bila oko 1.600 kilometara od Morigena. Ovo sugeriše da je putovao, možda istim trgovačkim putevima kao baltički ćilibar.
S obzirom na veliki broj meteoritnih šrapnela proizvedenih udarima Kaalijarv, vredelo bi potražiti među zbirkama objekte slične vrhu strele, da bi se videlo da li se matični meteorit može identifikovati.
„Bez obzira na to da li potiče iz Kaalijarv-a ili ne, vrh strele najverovatnije nije bio jedinstven objekat i verovatno su drugi obrađeni fragmenti meteoritskog gvožđa, uključujući uzorke relativno male veličine, prisutni u arheološkim zbirkama u Evropi, a verovatno čak i na većoj udaljenosti“, kažu istraživači.
