PEKING – Tri kineska astronauta stigla su u sredu u kinesku svemirsku stanicu na prvu rotaciju posade u orbiti u istoriji kineskog svemira, pokrenuvši operaciju druge naseljene isturene stanice u niskoj orbiti Zemlje nakon Međunarodnog svemira pod vođstvom NASA-e, piše Rojters.
Svemirska letelica Šendžou-15, ili „Božanski brod“, i njena tri putnika poleteli su na raketi Long March-2F iz centra za lansiranje satelita Jiukuan u 23:08. (15:08 GMT) u utorak na temperaturama ispod nule u pustinji Gobi na severozapadu Kine, javila je državna televizija.
Šendžou-15 je bila poslednja od 11 misija, uključujući tri prethodne misije sa posadom, potrebne za sklapanje „Nebeske palate“, kako je stanica sa više modula poznata na kineskom. Prva misija je pokrenuta u aprilu 2021.
Letelica je pristala sa stanicom više od šest sati nakon lansiranja, a trojica astronauta Šendžou-15 dočekana su toplim zagrljajima od prethodne posade Šendžoua od koje su preuzimali.
Posada Šendžou-14, koja je stigla početkom juna, vratiće se na Zemlju nakon jednonedeljne primopredaje kojom će biti utvrđena sposobnost stanice da privremeno izdrži šest astronauta, što je još jedan rekord za kineski svemirski program.
Misija Šendžou-15 ponudila je naciji redak trenutak za proslavu, u vreme široko rasprostranjene nezadovoljstva zbog kineske politike nulte COVID-19, dok se njena ekonomija hladi usred neizvesnosti u zemlji i inostranstvu.
„Živela matica!“ mnogi kineski netizenti pisali su na društvenim mrežama.
„Nebeska palata“ je bila kulminacija skoro dve decenije kineskih misija u svemir. Kineski svemirski letovi sa ljudskom posadom počeli su 2003. godine kada je bivši pilot borbenog aviona Jang Livej poslat u orbitu u maloj kapsuli boje bronze, Šendžou-5, i postao prvi čovek Kine u svemiru i trenutni heroj koga su milioni navijali kod kuće.
Svemirska stanica je takođe bila amblem rastućeg uticaja Kine i poverenja u njene svemirske poduhvate i izazivač Sjedinjenih Država u tom domenu, nakon što je bila izolovana od ISS-a pod vođstvom NASA-e i zabranjena američkim zakonom od bilo kakve saradnje, direktne ili indirektne, sa američkom svemirskom agencijom.
Na čelu misije Šendžou-15 bio je 57-godišnji Fei Junlong, koji je došao iz prve grupe kineskih astronauta pripravnika kasnih 1990-ih. Njegova prethodna poseta svemiru bila je pre 17 godina kao komandant drugog kineskog svemirskog leta sa posadom.
Feija je pratio Deng Ćingming (56), koji je trenirao 24 godine kao astronaut, ali nikada nije bio izabran za misiju do Šendžou-15. Pridružio im se i bivši pilot vazduhoplovstva Džang Lu (46), takođe svemirski debitant.
Astronauti će živeti i raditi na svemirskoj ispostavi u obliku slova T šest meseci.
Sledeća grupa „tajkonauta“, skovana od kineske reči za svemir, koja će se ukrcati na stanicu, 2023. godine, biće izabrana iz treće generacije astronauta sa naučnim iskustvom. Prva i druga grupa astronauta 1990-ih-2000-ih bili su svi bivši piloti vazduhoplovnih snaga.
Kina je započela proces selekcije za četvrtu grupu, tražeći kandidate sa doktorskim titulama u disciplinama od biologije, fizike i hemije do biomedicinskog inženjerstva i astronomije.
Proces selekcije je takođe prvi put otvoren za kandidate iz Hong Konga i Makaa.
Tokom rada svemirske stanice tokom naredne decenije, očekuje se da će Kina svake godine lansirati dve misije sa posadom na orbitalnu ispostavu.
Očekuje se da će rezidentni astronauti sprovesti više od 1.000 naučnih eksperimenata – od proučavanja kako se biljke prilagođavaju u svemiru do toga kako se tečnosti ponašaju u mikrogravitaciji.
Dok je još u povojima u poređenju sa NASA-inim tehnologijama i iskustvom, kineski svemirski program je stigao daleko od sredine 20. veka, kada je pokojni lider zemlje Mao Cedong žalio da Kina ne može čak ni da lansira krompir u orbitu.
