Grupa američkih Jevreja koji su pobegli iz Sirije posetila je Belu kuću kako bi apelovala na administraciju predsednika Donalda Trampa da ukine sankcije koje ometaju obnovu starih sinagoga i drugih verskih objekata u Siriji. Oni su naglasili da njihove istorijske zajednice trpe nakon decenija rata i progona.
Među njima je bio i Henri Hamra, koji je kao tinejdžer devedesetih godina pobegao iz Damaska zajedno sa svojom porodicom, bežeći od režima Hafeza Asada. Hamra je izrazio zabrinutost zbog starih sinagoga i grobalja koje su ostavili za sobom.
Delegacija, u kojoj se nalazio i njegov 77-godišnji otac, rabin Jusuf Hamra, nedavno je posetila Siriju prvi put nakon što je Bašar Asad svrgnut u decembru prošle godine. Njihovo putovanje imalo je za cilj utvrđivanje stanja preostalih jevrejskih svetinja i pokretanje inicijative za njihovu obnovu.
Njihovu posetu podržao je Mouaz Mustafa, izvršni direktor Sirijske američke radne grupe, koji je prethodno pomogao u uvođenju američkih sankcija režimu Asada zbog mučenja i ubistava političkih protivnika. Sada, kada Sirija pokušava da izađe iz dugogodišnje ekonomske krize, Mustafa poziva SAD da olakšaju sankcije.
„Ako želimo stabilnu i sigurnu Siriju, čak i ako je to nešto jednostavno poput obnove jedne od najstarijih sinagoga na svetu, jedina osoba koja to može omogućiti danas je, iskreno, Donald Tramp,“ izjavio je Mustafa.
Sirijska jevrejska zajednica jedna je od najstarijih na svetu, a njena istorija seže skoro 3.000 godina unazad, sve do proroka Ilije u Damasku. U 20. veku, zajednica je brojala oko 100.000 članova, ali su rat, represija i ekonomske restrikcije primorale većinu da napusti zemlju. Danas u Damasku živi svega sedam Jevreja, uglavnom starijih osoba.
Građanski rat u Siriji, koji je počeo 2011. godine kao pobuna protiv Asadove vlasti, prerastao je u krvavi sukob u kojem je poginulo preko pola miliona ljudi. Rusija i Iran podržavali su Asadov režim, dok su pobunjenici i Islamska država kontrolisali različite delove zemlje.
U decembru 2023. godine, Asad je svrgnut od strane koalicije pobunjenika predvođene islamističkim liderom Ahmadom al-Šaraom, koji sada vodi prelaznu vladu. On je obećao zaštitu verskih manjina, ali mnoge zajednice, uključujući Kurde, hrišćane, Druze i Alavite, ostaju zabrinute zbog moguće odmazde.
Dok se nova vlast u Siriji nada da će pridobiti međunarodno priznanje i ukidanje sankcija, američka jevrejska delegacija ističe da bi obnova verskih objekata mogla biti prvi korak ka stabilnosti i pomirenju.
