Arheolozi su iskopali ostatke 7.000 godina starog puta skrivenog ispod slojeva morskog mulja kod južne hrvatske obale.
Napravljen na potopljenom neolitskom lokalitetu Soline, ovo uzbudljivo otkriće možda je nekada povezivalo drevno naselje hvarske kulture sa sada izolovanim ostrvom Korčulom.
Nekada veštačko ostrvo, antičko nalazište Soline otkrio je 2021. godine arheolog Mate Parica sa Sveučilišta u Zadru u Hrvatskoj dok je analizirao satelitske snimke akvatorija oko Korčule.
Nakon što su na dnu okeana uočili nešto za šta je mislio da je ljudski način, Parica i njegov kolega su zaronili da istraže.
Na dubini od 4 do 5 metara u Jadranskom moru Sredozemnog mora, pronašli su kamene zidove koji su možda nekada bili deo antičkog naselja. Kopnena masa na kojoj je izgrađena bila je odvojena od glavnog ostrva uskim pojasom zemlje.
„Sreća je što je ovo područje, za razliku od većine delova Mediterana, bezbedno od velikih talasa jer mnoga ostrva štite obalu“, rekao je Parica za Rojters 2021. godine. „To je svakako pomoglo da se lokacija sačuva od prirodnog uništenja.
Novootkriveni praistorijski put je milenijumima zaštićen od snažnih talasa zahvaljujući i ovim ostrvima.
Na oko 4 metra širine, saobraćajnica je bila izgrađena od pažljivo naslaganih kamenih ploča. Danas je prekriven debelim slojem blata, kao što možete očekivati za podvodnu strukturu.
Istraživači smatraju da je neolitska hvarska kultura, koja je nekada naseljavala istočni Jadran, izgradila sada potopljeno naselje Soline i drevni prolaz koji je povezivao ostrva.
Radiokarbonskom analizom očuvanog drveta, procenjeno je da čitavo naselje datira iz otprilike 4.900 godina pre nove ere.
„Ljudi su hodali ovim [putem] pre skoro 7.000 godina“, navodi se u saopštenju Univerziteta u Zadru na Fejsbuku povodom svog najnovijeg otkrića.
Ovo izuzetno istraživanje rezultat je saradnje stručnjaka iz Dubrovačkih muzeja, Muzeja grada Kaštela, Sveučilišta u Zadru, Gradskog muzeja Korčula, uz pomoć fotografa i ronilaca.
Ovo nije jedina tajna koju Korčula čuva. Isti istraživački tim otkrio je još jedno podvodno naselje na suprotnoj strani ostrva koje je zapanjujuće slično Solinama i proizvodi neke intrigantne artefakte iz kamenog doba.
Arheolog Igor Borzić sa Sveučilišta u Zadru nedavno je uočio intrigantne strukture ispod voda zaljeva. Tako su istraživači koji su ronili na lokalitetu Soline krenuli u istraživanje podmorja, i na svoje veliko oduševljenje otkrili su skoro identično naselje potopljeno na dubini od 4 do 5 metara.
„Na lokalitetu su pronađeni neolitski artefakti poput kremastih oštrica, kamenih [sjekira] i fragmenata žrtava“, dodaje Univerzitet u Zadru.
Novi naseobinski nalazi, poput onih u Solinama i njegovog spojnog puta, izgleda imaju veze sa hvarskom kulturom.
Pre oko 12.000 godina, doba neolita, takođe poznato kao novo kameno doba, pojavilo se u nekim delovima sveta dok smo postepeno prelazili sa lovačko-sakupljačkog načina života na poljoprivredu i pripitomljavanje životinja, što je rezultiralo trajnijim naseljavanjem zajednica.
Mnogobrojni arheološki nalazi, ostaci skeleta, artefakti, kompjutersko modeliranje genetskih obrazaca i mnogi drugi izvori, poput 7.200 godina starog hrvatskog sira, doprinose našem poznavanju ljudi iz neolita.
Ali ostrvska naselja iz neolita se ne sreću tako često. Dakle, ovo su uzbudljiva otkrića za arheologe, koja pokazuju kako su se naši preci mogli prilagoditi različitim sredinama i graditi puteve između njih.
