Gubitak vašeg posla može biti emocionalno poguban kao i razvod. Istina je da razvod zapravo može poboljšati vaše bračne veštine za sledeći put, pošto potrebne veštine ostaju praktično nepromenjene, ali isto se ne može reći za situacije gubitka posla.
Nakon otpuštanja, veštine koje ste prethodno koristili mogu postati zastareli ili degradirani, posebno ako se period bez posla odugovlači, što rezultira neusklađenošću između vaših ličnih veština i zahteva tržišta.
Ko je najviše pogođen ovim neslaganjem veština? Kolika je veličina efekta? Na koje načine se to pretvara u izgubljenu zaradu? Studija koja je nedavno objavljena u časopisu Politika istraživanja postavila je brojeve na ova pitanja.
„Naša studija otkriva da se posledice raseljavanja posla protežu daleko od neposrednog gubitka posla. Tip i pravac neusklađenosti veština u zanimanjima nakon raseljavanja značajno utiču na putanju zarade radnika tokom vremena“, kaže Ljubica Nedelkoska iz Centra za nauku o složenosti (CSH).
„Razumevanje ove dinamike je ključno za kreatore politike i poslodavce koji žele da podrže raseljene radnike u kretanju kroz tranziciju u karijeri“, dodaje Nedelkoska, koja je jedan od autora studije zajedno sa Frankom Nefkeom, iz CSH, i Simonom Viederholdom, sa Instituta za Hale. Ekonomska istraživanja.
Istraživači su ispitali radnu istoriju raseljenih nemačkih radnika između 1975. i 2010. koji su izgubili posao iz razloga koji nisu povezani sa njihovim učinkom, kao što je zatvaranje preduzeća – što predstavlja otprilike 1,6 miliona radnika ukupno. Otkrili su značajnu heterogenost u gubicima u zaradi, u rasponu od 4% do 16,5% deset godina nakon raseljavanja, u poređenju sa onim što bi zaradili da su zadržali posao.
Nedelkoska i njene kolege su se nadale da će otkriti razloge iza ove heterogenosti. Njihov sledeći korak je, dakle, bio da kombinuju informacije o sadržaju zadatka, obrazovanju i obuci za 263 zanimanja iz reprezentativne ankete više od 20.000 nemačkih zaposlenih, sa istorijama zapošljavanja 2% longitudinalnog uzorka nemačkih radnika izvučenih iz evidencije socijalnog osiguranja .
Kao što se i očekivalo, istraživači su otkrili da su radnici tokom perioda ekonomskog rasta češće prelazili na zahtevnije poslove koji zahtevaju nove veštine. Takođe su primetili da se tokom recesije dešavalo suprotno. Takođe, za Nedelkosku i njene kolege nije bilo iznenađujuće da je veća verovatnoća da će mlađi radnici preći na zahtevnije poslove nego njihovi stariji kolege.
Bilo je, međutim, jedno otkriće koje je iznenadilo istraživače. Veličina promene zanimanja među raseljenim radnicima bila je 11 do 12 puta veća nego među posmatrano identičnim neraseljenim radnicima.
Da bi bolje razumeli ovu zamenu zanimanja, istraživači su raseljene radnike podelili u pet grupa: oni koji ostaju (oni koji nalaze posao u istom zanimanju); upskillers (mnogo novih veština je potrebno i nekoliko veština je zastarelo), dovnskillers (nekoliko novih veština je potrebno i mnogo veština koje su zastarele), reskillers (mnogo novih veština je potrebno i mnoge su zastarele) i lateral svitchers (različita zanimanja, ali manje-više ista veštine).
Nedelkoska i kolege su otkrili da su oni koji prelaze na posao pretrpeli znatno veće gubitke u zaradi u vezi sa raseljavanjem od onih koji ostaju. Prema analizi, 15 godina nakon raseljavanja, menjači su i dalje zarađivali 16,5% manje nego da su nastavili sa starim zanimanjem, dok su za ostale gubitke bili ograničeni na 8,7%.
„Interesantno je — ali i tužno — primetiti da, dok većina raseljenih lica koja prelaze na smjenjivanje ili padne (35%) ili više (36%) nakon raseljavanja, oni koji rade na nižim kvalifikacijama zarađuju u proseku 22,4% ispod njihovih plata pre preseljenja, u poređenju sa 8,9% za vrstu usavršavanja“, kaže Nedelkoska, koja je takođe istraživač u Laboratoriji za rast na Univerzitetu Harvard.
Pored toga, oni koji prelaze na viši nivo kvalifikacija su bili u mogućnosti da sustignu svoje suprotne krive zarada u roku od sedam godina, dok su oni koji prelaze na niže kvalifikacije ostali iza svojih krivih plata 15 godina nakon što su prebačeni. Međutim, mali broj ljudi koji rade sa višim nivoom veštine uspevaju da nadmaše one koji ostaju na zanimanju.
Prema istraživačima, nalazi ukazuju na neusklađenost veština kao odlučujući faktor. Najveće gubitke pretrpeli su radnici koji su birali nova radna mesta na kojima mnoge veštine koje su koristili u prethodnim zanimanjima nisu bile primenljive. Oni koji su prešli na poslove koji su zahtevali više veština od njihovog zanimanja pre raseljavanja doživeli su najblaže gubitke.
Za kreatore politike i kompanije važno je da pomognu radnicima da se prilagode promenljivim zahtevima tržišta rada, dodaju autori studije. „Naši nalazi naglašavaju važnost izbegavanja neusklađenosti veština, a posebno spuštanja veština, što nameće najveće i najupornije troškove radnicima“, ističu Nedelkoska i kolege.
Mogla bi se ponuditi brojna rešenja, kao što je obezbeđivanje kontinuirane prekvalifikacije tokom karijere osobe, što se može omogućiti putem ličnih naloga za učenje; omogućavanje centralnim agencijama za zapošljavanje da daju često savetovanje o karijeri; ili podsticanje geografske mobilnosti.
