U Evropi, azijski (ili „žutonogi“) stršljen (Vespa velutina) je grabežljivac insekata kao što su pčele medonosne, letelice i druge ose, i predstavlja ozbiljan rizik za pčelarstvo, biodiverzitet i usluge oprašivanja. Ovaj stršljen može da meri do 4 cm u dužinu i, kao i sve druge društvene ose, sposoban je da zadaje bolan ubod, iako po prirodi nije agresivan.
Smatra se da je u Evropu unet iz Kine 2004. godine, azijski stršljen se brzo proširio po kontinentu. Iako je do sada bio kontrolisan u Britaniji, stršljen je dobro uspostavljen širom kontinentalne Evrope i Kanalskih ostrva. U aprilu 2021. godine, Irska služba za nacionalne parkove i divlje životinje potvrdila je da je pronađen jedan primerak, „živ, ali umirući“ u privatnom stanu u Dablinu, što je označilo prvi irski zapis ove vrste.
Okolnosti kako je primerak stigao u irsku prestonicu nisu poznate, ali uz veliku regionalnu, nacionalnu i međunarodnu povezanost ovog područja, može postojati mnogo mogućih puteva unošenja. U irskom kontekstu, bilo je od posebnog interesa utvrditi da li ova osoba potiče iz Evrope/Britanije ili je predstavljala potencijalni novi izvor invazije iz svog matičnog područja u jugoistočnoj Aziji.
Uzorak je deponovan u Nacionalni muzej Irske i identifikovao ga je dr Ejdan O’Henlon, koji je predložio da se izvrši genetska analiza kako bi se utvrdilo njegovo poreklo.
U saradnji sa naučnicima sa Škole za biološke nauke, nauke o Zemlji i životnoj sredini (BEES), Univerzitetskog koledža Kork, i partnerima na EU Atlantic Positive Project (koji ima za cilj da uspostavi metodologije za kontrolu azijskog stršljena u celoj Evropi), genetska analiza obavljena je i podaci su upoređeni sa onima iz uzoraka dobijenih sa nekoliko drugih lokacija širom Evrope. Istraživači su zatim objavili svoje nalaze u časopisu Journal of Himenoptera Research.
„Raniji rad je pokazao da azijski stršljeni u Evropi očigledno dele istu genetsku lozu, na osnovu studija jednog gena. Napravili smo ovo korak dalje i pogledali dva dodatna gena koja bi bila osetljivija u otkrivanju varijacija unutar invazivne populacije, “ objašnjava dr Ajlin Dilan iz BEES.
Podaci sa sva tri genetska markera potvrdili su da ne samo da azijski stršljeni u Evropi imaju jedan pedigre, već da verovatno potiču od jednog sparenog matičnog stršljena koji je nekako stigao u Francusku 2004. Štaviše, ova loza još uvek nije opisana.
„Naše istraživanje je otkrilo izuzetan potencijal za širenje populacije eusocijalnih insekata u napadnutim oblastima, čak i kada je originalna genetska raznolikost izuzetno niska“, kaže dr Sajmon Harison, koji je deo istraživačkog tima.
Ovi nalazi su i loša i dobra vest za kontrolu azijskog stršljena u Evropi. Dok same parene matice mogu evidentno brzo da ponovo koloniziraju područja iz kojih su stršljeni iskorijenjeni (na primjer, gdje su intenzivni napori uništili sva gnijezda u nekom području), bliska srodnost svih jedinki azijskog stršljena u Evropi pruža nadu za metode iskorenjivanja na osnovu biološke kontrole.
U irskom kontekstu, malo je verovatno da je ovo početak invazije većeg obima, pošto su klima i staništa Irske verovatno manje nego idealni za azijskog stršljena, koji zahteva više letnje temperature i veće snabdevanje energijom. bogate hrane. „Ipak, klimatske promene će verovatno povećati pretnju uspešne invazije u budućnosti, tako da se mora održavati budnost protiv ove vrste“, savetuju autori studije.
