Kinesko-američki fizičar Tsung-Dao Lee, koji je 1957. postao drugi najmlađi naučnik koji je dobio Nobelovu nagradu, preminuo je u nedelju u svom domu u San Francisku u 97. godini, saopštio je kineski univerzitet i Istraživački centar.
Li, čiji je rad unapredio razumevanje fizike čestica, bio je jedan od velikih majstora u toj oblasti, navodi se u zajedničkoj čitulji koju su u ponedeljak objavili Institut Tsung-Dao Lee na Šangajskom univerzitetu Jiao Tong i Kineski centar za napredne nauke sa sedištem u Pekingu.
Li, naturalizovani državljanin SAD od 1962. godine, takođe je bio profesor emeritus na Univerzitetu Kolumbija u Njujorku.
Robert Openheimer, poznat kao otac atomske bombe, jednom je pohvalio Lija kao jednog od najsjajnijih teorijskih fizičara tog vremena, čiji je rad pokazao „izvanrednu svežinu, raznovrsnost i stil“.
Li je rođen u Šangaju 24. novembra 1926. godine, kao treće od šestoro dece oca trgovca Tsing-Kong Lija i majke Ming-Chang Chang, koja je bila verna katolkinja, prema lokalnim novinama Venhui Daili.
Išao je u srednju školu u Šangaju i pohađao Nacionalni univerzitet Čekijang u provinciji Guidžou i Nacionalni jugozapadni udruženi univerzitet u Kunmingu u provinciji Junan.
Posle druge godine, dobio je stipendiju kineske vlade za pohađanje postdiplomskih studija u Sjedinjenim Državama.
Između 1946. i 1950. studirao je na Univerzitetu u Čikagu kod Enrika Fermija, dobitnika Nobelove nagrade za fiziku.
Početkom 1950-ih, Li je radio u opservatoriji Ierkes u Viskonsinu, na Kalifornijskom univerzitetu u Berkliju i na Institutu za napredne studije u Prinstonu, N.J.
Izdvajala su se, između ostalog, njegova istraživanja elementarnih čestica, statističke mehanike, astrofizike i teorije polja.
Godine 1953. pridružio se Univerzitetu Kolumbija kao docent. Tri godine kasnije, sa 29 godina, postao je najmlađi redovni profesor tamo. Razvio je model za proučavanje različitih kvantnih fenomena poznat kao „Lijev model“.
Godine 1957. Li je zajedno sa Čen-Ning Jangom dobio Nobelovu nagradu za fiziku za rad na istraživanju simetrije subatomskih čestica u interakciji sa silom koja drži atome zajedno. Sa 31, Li je bio drugi najmlađi naučnik koji je dobio ovo priznanje.
Osvojio je mnoga druga priznanja, uključujući nagradu Albert Ajnštajn za nauku, medalju Galilea Galileja i medalju G. Budea, kao i počasne doktorate i titule organizacija širom sveta.
Kako je Kina postala otvorenija za međunarodnu razmjenu 1970-ih, Li se vraćao u svoju domovinu u ponovljene posjete kako bi držao predavanja i podsticao razvoj nauke, navode državni mediji.
U ponedeljak je tema njegove smrti bila u trendu na platformi društvenih medija Veibo. Neki korisnici su primetili Lijevo američko državljanstvo, dok su drugi poštovali njegove kineske korene. Kina ne priznaje dvojno državljanstvo.
Jedan korisnik Veibo-a pohvalio je Lija za pomoć u unapređenju kineskog obrazovanja i pružanje uzora mlađim generacijama.
