Gradski parkovi i zelene površine pomažu u suzbijanju toplote, podstiču biodiverzitet i stvaraju osećaj mira u urbanoj džungli.
Oni takođe pomažu u usporavanju biološkog starenja, a pokazalo se da su ljudi koji imaju pristup zelenim površinama u proseku 2,5 godine biološki mlađi od onih koji nemaju, prema novoj studiji objavljenoj u sredu u časopisu Science Advances.
„Živjeti blizu više zelenila može vam pomoći da budete mlađi od svojih stvarnih godina“, rekao je za AFP Kieezu Kim, vodeći autor studije i postdoktorski naučnik na Medicinskom fakultetu Feinberg Univerziteta Northwestern.
„Verujemo da naši nalazi imaju značajne implikacije na urbano planiranje u smislu proširenja zelene infrastrukture u cilju promovisanja javnog zdravlja i smanjenja zdravstvenih dispariteta.“
Izloženost zelenim površinama je ranije bila povezana sa boljim kardiovaskularnim zdravljem i nižim stopama smrtnosti.
Smatra se da je u igri više fizičke aktivnosti i društvenih interakcija, ali je nejasno da li su parkovi zaista usporili starenje na ćelijskom nivou.
Da bi istražio, tim koji stoji iza studije ispitao je hemijske modifikacije DNK poznate kao „metilacija“.
Prethodni rad je pokazao da takozvani „epigenetski satovi“ zasnovani na metilaciji DNK mogu biti dobar prediktor zdravstvenih stanja kao što su kardiovaskularne bolesti, rak, kognitivne funkcije i precizniji način merenja starosti od kalendarskih godina.
Kim i kolege su pratili više od 900 belaca i crnaca iz četiri američka grada — Birmingema, Čikaga, Mineapolisa i Oklanda — u periodu od 20 godina, od 1986-2006.
Koristeći satelitsku sliku, tim je procenio koliko su adrese stanovanja učesnika bile bliske okolnoj vegetaciji i parkovima, i upario ove podatke sa uzorcima krvi uzetim u 15. i 20. godini studije, kako bi odredio njihovu biološku starost.
Tim je konstruisao statističke modele za procenu rezultata i kontrolu za druge varijable, kao što su obrazovanje, prihod i faktori ponašanja poput pušenja, koji su mogli da utiču na rezultate.
Otkrili su da su ljudi čiji su domovi bili okruženi 30 procenata zelenog pokrivača u radijusu od pet kilometara (tri milje) bili u proseku biološki mlađi 2,5 godine u poređenju sa onima čiji su domovi bili okruženi zelenim pokrivačem od 20 procenata.
Koristi nisu ravnomerno podeljene. Crnci sa većim pristupom zelenim površinama bili su samo godinu dana biološki mlađi, dok su belci bili tri godine mlađi.
„Drugi faktori, kao što su stres, kvalitet okolnog zelenog prostora i druga socijalna podrška, mogu uticati na stepen koristi zelenih površina u smislu biološkog starenja“, rekao je Kim, objašnjavajući disparitete koje je potrebno dalje proučavati.
Na primer, parkovi u siromašnim naseljima koji se koriste za nedozvoljene aktivnosti mogu biti manje posećeni, negirajući koristi.
Sledeći koraci bi mogli uključiti istraživanje veze između zelenih površina i specifičnih zdravstvenih ishoda, dodala je ona. Takođe još nije jasno kako tačno zelenilo smanjuje starenje – samo što to čini, dodala je Kim.
Epidemiolog Manuel Franko sa Univerziteta Alkala i Džons Hopkins nazvali su istraživanje „dobro osmišljenom studijom“.
„Imamo više i bolje naučne dokaze za povećanje i promovisanje korišćenja urbanih zelenih površina“, dodao je Franko, koji nije bio uključen u studiju.
