Preživljavanje moždanog udara može doneti mnoge dugoročne posledice — uključujući mnogo veći rizik od demencije. Ali studija sugeriše da šećer u krvi može igrati ključnu ulogu u tom riziku.
Gubitak opšte sposobnosti razmišljanja desio se mnogo brže kod onih koji su preživeli moždani udar koji su imali visok nivo glukoze u krvi u godinama nakon zdravstvene krize, čak i nakon što su uzeli u obzir druge stvari koje bi mogle uticati na njihov mozak, prema studiji objavljenoj u JAMA Netvork Open.
Oni čiji su krvni pritisak ili holesterol bili visoki nakon moždanog udara, nisu tako brzo izgubili bodove na testovima sposobnosti razmišljanja, koji se nazivaju i globalnom kognicijom.
Istraživači su dobili iste rezultate kada su se fokusirali na ljude sa visokim genetskim rizikom od demencije.
Predvođena istraživačima iz Mičigenske medicine, akademskog medicinskog centra Univerziteta u Mičigenu, studija je zasnovana na podacima iz studije STROKE COG, koja je objedinila, usaglasila i analizirala podatke iz četiri dugoročne studije grupa ljudi tokom četiri decenije.
Studija uključuje podatke od skoro 1.000 ljudi koji su imali detaljna merenja moždane funkcije i krvne testove godinama pre i nakon što su imali moždani udar – uključujući 781 koji su imali dva ili više testova funkcije mozga u godinama nakon moždanog udara. Skoro 800 iz cele grupe takođe je imalo genski test za genetsku varijaciju APOE4 koja je povezana sa visokim rizikom od Alchajmerove bolesti.
„Imanje moždanog udara povećava rizik od demencije kod osobe do 50 puta, ali nam nedostaje sveobuhvatan pristup lečenju koji bi mogao da smanji ovaj rizik, osim sprečavanja drugog moždanog udara“, rekla je Debora A. Levine, MD, M.P.H., prvi autor knjige studija i profesor medicine i neurologije na Medicinskom fakultetu U-M, čiji je dosadašnji rad pokazao ulogu moždanog udara u ubrzanom kognitivnom padu.
„Ovi nalazi ukazuju na to da viši kumulativni nivoi šećera u krvi nakon moždanog udara doprinose bržem kognitivnom padu, a hiperglikemija nakon moždanog udara, bez obzira na status dijabetesa, može biti potencijalni cilj lečenja za zaštitu spoznaje nakon moždanog udara.“
Istraživači su prilagodili podatke za razlike u godinama, prihodima, obrazovanju, upotrebi duvana i alkohola, indeksu telesne mase, srčanim oboljenjima i funkciji bubrega i upotrebi lekova za lečenje visokog krvnog pritiska, holesterola i šećera u krvi. Merenja šećera u krvi nakon moždanog udara vršena su u proseku dve godine nakon njihovog prvog moždanog udara; oko 20% učesnika studije je uzimalo lekove za dijabetes pre moždanog udara. Nijedan od faktora nije bio povezan sa bržim gubitkom pamćenja ili izvršne funkcije, što meri sposobnost složenog donošenja odluka.
Levin napominje da nova studija sugeriše potrebu za kliničkim istraživanjem kako bi se testiralo da li stroga kontrola glikemije kod preživelih moždanog udara smanjuje kognitivni pad i demenciju nakon moždanog udara kod onih sa i bez dijagnostikovanog dijabetesa.
Čvrsta kontrola glikemije se pokazala kod osoba sa dijabetesom za smanjenje komplikacija malih krvnih sudova u očima, bubrezima i nervima. Čvrsta kontrola glikemije takođe može smanjiti bolest malih krvnih sudova u mozgu, ali to nije dokazano.
U međuvremenu, ljudi koji su preživeli moždane udare i mini moždane udare koji se nazivaju TIA trebalo bi da rade sa svojim zdravstvenim timovima kako bi odredili najbolji pristup testiranju i upravljanju šećerom u krvi za njih – posebno ako imaju pre-dijabetes ili dijabetes. Levin napominje da prenizak nivo šećera u krvi kod starijih osoba takođe nosi rizike, uključujući demenciju, i da ga treba izbegavati.
