Brojne studije su već pokazale da pothranjenost tokom trudnoće može povećati rizik od razvoja dijabetesa tipa 2 kasnije u životu. Prema studiji Petera Klimeka i njegovog tima iz 2013. godine, ljudi rođeni tokom gladi imaju više nego dvostruko veći rizik od dijabetesa u odnosu na one rođene godinu dana ranije ili kasnije.
Klimek i njegov tim su sada po prvi put uspeli da izmere ne samo ukupan broj slučajeva dijabetesa (prevalencija), već i incidencu, odnosno broj novih slučajeva, u nedavnoj studiji.
„Među muškarcima rođenim tokom dva najteža perioda gladi, 1939. i 1946/1947. godine, stopa novih slučajeva dijabetesa je do 78% veća u periodu od 2013. do 2017. godine nego u uporedivim godinama, a do 59% veća među ženama“, objašnjava Klimek, iz Centra za medicinske nauke kompleksnosti u Vini. Efekat je najjači kod rođenih 1939. godine.
Stopa incidencije je porasla sa 3,9% na 6,9% među muškarcima i sa 3,4% na 5,4% među ženama. Pored toga, obe grupe imaju povećanu incidencu pratećih stanja kao što su srčana insuficijencija, arterijska hipertenzija, hronična opstruktivna plućna bolest (HOBP) i bolest bubrega.
Naučnici veruju da je to rezultat genetskog programiranja koje se javlja tokom trudnoće, što povećava rizik od ovih bolesti. Kao rezultat nedostatka, metabolizam nerođenog deteta prilagođava se nutritivno lošoj sredini. Ako se to kasnije u životu ne pokaže tačnim, dolazi do neprilagođenosti koja dovodi do pojačanih metaboličkih i kardiovaskularnih bolesti u ovim grupama rođenja.
„Jedna snaga naše studije je novi, veliki skup podataka na kome se zasniva“, kaže Klimek. Ovim je obuhvaćeno 99,9% austrijske populacije u periodu od 2012. do 2017. godine, a pregledani su svi osigurani pacijenti stariji od 50 i ispod 100 godina. Od ovih oko 3,5 miliona ljudi, 746.184 je lečeno od dijabetesa. Sveobuhvatni skup podataka omogućio je istraživačima da mere starosne i regionalne stope incidencije direktno za celu populaciju, bez dodatnih pretpostavki koje bi bile potrebne za modeliranje.
„Naši rezultati jasno pokazuju da napori javnog zdravlja na rešavanju dijabetesa ne bi trebalo da se fokusiraju samo na faktore životnog stila. Takođe se mora uzeti u obzir važnost reproduktivnog zdravlja, kao i adekvatne ishrane tokom trudnoće i u ranom postnatalnom periodu“, rekao je Klimek.
Studija je objavljena u časopisu Helion.
