„Knjiški moljac“ je slatka stvar koju možete nazvati proždrljivim čitaocem, ali stvarni knjiški moljci — kao i mikroorganizmi i vreme — razgrađuju paste od brašna koje se obično koriste za čuvanje starih publikacija u jednom komadu.
Sada su istraživači analizirali proteine u lepkovima na bazi pšenice koji se primenjuju u istorijskim povezima knjiga kako bi pružili uvid u njihovu lepljivost i kako se razgrađuju u Journal of Proteome Research. Ove informacije mogu pomoći konzervatorima da obnove i sačuvaju dragocjene knjige za buduće generacije.
Lepkovi na bazi pšenice korišćeni su još u starom Egiptu, ali malo se zna o njihovoj proteinskoj strukturi. Lepkovi za brašno se prave od unutrašnjosti pšeničnog zrna, što uključuje gluten koji je tako ukusan i za knjiške molje i za mikroorganizme.
Skrobni lepak se, s druge strane, pravi od proteina koji ostaju nakon što se većina tog glutena ukloni, što ga čini manje privlačnim za štetočine. Razumevanje prirode proteina u ovim lepkovima i načina na koji utiču na lepkove pomoglo bi konzervatorima knjiga da izaberu najbolje pristupe i materijale za svoj rad.
Dakle, Rocio Prisbi i njegove kolege su kreirali proteinske profile za lepkove od brašna i skroba, identifikovali razlike između njih, a zatim su koristili ove informacije za analizu knjiga iz arhiva Nacionalne medicinske biblioteke (NLM).
Da bi stvorili proteinske profile, nazvane proteomi, istraživači su prvo ekstrahovali proteine iz laboratorijskih verzija lepkova brašna i skroba. Zatim su koristili podatke masene spektrometrije i softver za bioinformatiku da identifikuju tipove i relativnu količinu proteina u uzorcima.
Tim je otkrio da ljepilo od brašna ima više proteina, i veći broj njih, od škrobnog ljepila. Pored toga, proteini u skrobnom lepku bili su posebno izdržljivi i fleksibilni, što ga čini potencijalno boljim izborom od lepka od brašna za popravke knjiga.
Istraživači su zatim koristili svoje proteinske profile da analiziraju uzorke istorijskih knjiga vezanih za knjige iz NLM arhiva. Oni su potvrdili da su lepkovi na bazi brašna zbog sadržaja glutena i identifikovali degradirani gluten u uzorcima, što bi moglo ukazivati na oštećenje i gubitak lepljivosti.
Takođe su identifikovali da hemijsko raspadanje kože i lepka u koricama knjige utiču jedni na druge, što može dovesti do bržeg opšteg propadanja. Ovaj rad pruža informacije koje bi konzervatoru mogle signalizirati potrebu za popravkom, potencijalno sprečavajući da se knjiga ošteti ili uništi.
U širem smislu, istraživači navode da rezultati pokazuju potencijal analize proteina u vođenju napora za očuvanje.
