Tim istraživača sa Harvard Medicinske škole otkrio je izuzetnu ulogu regulatornih T ćelija (Tregs) u mozgu, u zaštiti od upale i poticanju regeneracije nervnih ćelija. Ovo otkriće, objavljeno 28. januara u Nature Immunology, može otvoriti nove mogućnosti za lečenje neurodegenerativnih bolesti, poput Alzheimerove bolesti, i razumevanje imunoloških funkcija u mozgu.
Regulatorne T ćelije poznate su po tome što pomažu u kontrolisanju upale u telu, sprečavajući da imuni sistem napadne vlastite organe. Iako su ove ćelije ranije bile povezivane sa kontrolom imunološkog odgovora u drugim delovima tela, ovo istraživanje je otkrilo da one imaju specifičnu i ključnu ulogu u mozgu, gde ne samo da kontrolišu imuni odgovor, već i pomažu u obnovi nervnih ćelija u delovima mozga koji su odgovorni za kratkoročno pamćenje i učenje.
Profesorica Diane Mathis sa Harvardovog Instituta Blavatnik, koja je vodila istraživanje, ističe da su ove Tregs specijalizovane za zaštitu mozga, nastanjujući zaštitne slojeve tkiva koji okružuju mozak (meninges) i obavljajući funkcije koje nisu bile poznate do sada. Ove ćelije se ponašaju kao čuvari, sprečavajući ulazak upalnih ćelija u mozak, čime štite unutrašnje regije mozga od oštećenja.
Tim je koristio genetske tehnike za iscrpljivanje Tregs u meningama miševa, što je izazvalo povećanje upalnih markera, poput interferona-gama, u mozgu. Ova upala je otvorila unutrašnje regione mozga za imunološke ćelije koje obično nisu prisutne, izazivajući širu upalu i oštećenje tkiva. Ovo oštećenje je podsećalo na promene u mozgu kod ljudi sa Alzheimerovom bolešću, što naglašava važnost ovih ćelija u očuvanju zdravlja mozga.
Dalje istraživanje je pokazalo da su specifične regije mozga, kao što je hipokampus – deo odgovoran za učenje i formiranje pamćenja – posebno pogođene kada su Tregs iscrpljene. U ovim uslovima, neuralne matične ćelije u hipokampusu, koje su ključne za regeneraciju nervnih ćelija, nisu mogle da se razvijaju u druge specijalizovane ćelije, što je usporilo ili potpuno zaustavilo njihovu aktivnost.
Nedostatak Tregs doveo je do trajnih problema sa kratkoročnim pamćenjem, koji su trajali čak i nakon što su Tregs ponovo uspostavljene. Ovo otkriće ukazuje na to da regulatorne T ćelije ne samo da štite od upale, već igraju ključnu ulogu u očuvanju funkcije i regeneraciji nervnih ćelija, naročito u delovima mozga povezanim sa pamćenjem.
Zanimljivo je da su Tregs u mozgu takmičile sa drugim imunološkim ćelijama za resurs, IL-2 faktor rasta, koji je ključan za kontrolisanje upale. Kada su Tregs uklonjene, druge imunološke ćelije su mogle da preuzmu ovaj resurs, brže se množeći i izazivajući upalne reakcije.
Istraživači sada proučavaju kako bi ove spoznaje mogle uticati na razumevanje neurodegenerativnih bolesti, kao što je Alzheimerova bolest, i kako bi Tregs mogle da pomognu u smanjenju upale koja doprinosi ovim stanjima. Takođe, istražuju kako terapije zasnovane na Tregs mogu biti korišćene u lečenju ovih bolesti.
Ova istraživanja otvaraju nove mogućnosti za razvijanje terapija koje bi mogle poboljšati funkciju Tregs, povećavajući njihovu aktivnost u cilju modifikovanja različitih imunoloških procesa koji igraju ulogu u bolestima. Prema Mathisovoj, ovo bi moglo omogućiti razvoj specifičnih tretmana za različite bolesti koje su povezane sa imunološkom disfunkcijom u mozgu.
Ovaj rad predstavlja važan korak ka razumevanju uloge imunoloških ćelija u mozgu i može postaviti temelje za nove terapijske strategije u lečenju neurodegenerativnih i drugih bolesti mozga.
