Nova studija izveštava o otkriću stotina mumificiranih pčela unutar njihovih čahura. Ove čaure, proizvedene pre skoro 3.000 godina, otkrivene su na novom paleontološkom nalazištu otkrivenom na obali Odemire, u Portugalu.
Pre oko 2975 godina, faraon Siamun je vladao u Donjem Egiptu; u Kini je protekla dinastija Džou; Solomon je trebalo da nasledi Davida na prestolu Izraela; na teritoriji koja je sada Portugalija, plemena su se kretala ka kraju bronzanog doba. Konkretno, na jugozapadnoj obali Portugala, gde je sada Odemira, upravo se dogodilo nešto čudno i retko: stotine pčela su umrle u svojim čahurama i sačuvane su do najsitnijih anatomskih detalja.
Čaure, koje su sada otkrivene, rezultat su izuzetno retke metode fosilizacije – obično se skelet ovih insekata brzo razlaže zbog svog hitinskog sastava, koji je organsko jedinjenje.
„Stepen očuvanosti ovih pčela je toliko izuzetan da smo uspeli da identifikujemo ne samo anatomske detalje koji određuju vrstu pčele, već i njen pol, pa čak i zalihe monoflornog polena koje je majka ostavila kada je sagradila čahuru. “, kaže Karlos Neto de Karvaljo, naučni koordinator Geoparka Naturtejo, i saradnik istraživač u Institutu Dom Luiz, na Fakultetu nauka Univerziteta u Lisabonu—Ciencias ULisboa (Portugal).
Paleontolog kaže da je projekat koji je doveo do ovog otkrića identifikovao četiri paleontološka nalazišta sa visokom gustinom fosila pčelinjih čahura, dostižući hiljade na kvadratu veličine jednog metra sa strane. Ove lokacije su pronađene između Vila Nova de Milfontes i Odeceike, na obali Odemire, opštine koja je dala snažnu podršku izvršenju ove naučne studije, omogućavajući njeno datiranje pomoću ugljenika 14.
„Sa fosilnim zapisom od 100 miliona godina gnezda i košnica koji se pripisuju porodici pčela, istina je da fosilizacija njenog korisnika praktično ne postoji“, kaže Andrea Baucon, jedan od koautora ovog rada, paleontolog sa Univerziteta u Sijeni.
Sada otkrivene čaure, proizvedene pre skoro 3.000 godina, čuvaju kao u sarkofagu mlade odrasle pčele Eucera koje nikada nisu ugledale svetlost dana. Ovo je jedna od oko 700 vrsta pčela koje i danas postoje u kontinentalnom delu Portugala. Novootkriveno paleontološko nalazište prikazuje unutrašnjost čahura obloženih zamršenom niti koju je proizvela majka i koja se sastoji od organskog polimera.
Unutra se ponekad može naći ono što je ostalo od monoflornog polena koji je ostavila majka, kojim bi se larva hranila u prvim životnim dobima. Upotreba mikrokompjuterske tomografije omogućava savršenu i trodimenzionalnu sliku mumificiranih pčela unutar zatvorenih čaura.
Pčele imaju više od 20.000 postojećih vrsta širom sveta i važne su oprašivače, čije su populacije pretrpele značajno smanjenje usled ljudskih aktivnosti i što je povezano sa klimatskim promenama. Razumevanje ekoloških razloga koji su doveli do smrti i mumifikacije pčelinjih populacija pre skoro 3.000 godina moglo bi pomoći da se razumeju i uspostave strategije otpornosti na klimatske promene.
U slučaju jugozapadne obale, klimatski period koji je doživeo pre skoro 3.000 godina obeležen je, generalno, hladnijim i kišovitijim zimama od sadašnjih.
„Oštar pad noćne temperature na kraju zime ili produženo plavljenje područja koje je već bilo van kišne sezone moglo je da dovede do smrti, od hladnoće ili gušenja, i mumifikacije stotina ovih malih pčela“, objašnjava Karlos Neto. de Carvalho.
Nalazi su objavljeni u časopisu Papers in Palaeontologi.
Ova studija je rezultat ibero-italijanske saradnje koja je okupila istraživače iz Instituto Dom Luiz—Ciencias ULisboa, DISTAV—Univerzitet u Genovi (Italija), MARE—Univerzitet u Koimbri (Portugal), Politehnički institut Tomar (Portugal), portugalski centar geo-istorije i praistorije, istraživački centar Abdus Salam u teorijskoj fizici, Univerzitet u Sijeni (Italija), Univerzitet u Veneciji (Italija) i Univerzitet u Sevilji (Španija).
