Međunarodni tim istraživača, predvođen profesorom Gustavom Goldmanom sa Univerziteta u Sao Paulu i dr Ozgurom Bajramom sa Univerziteta Mejnut, otkrio je revolucionarna otkrića o Aspergillus fumigatusu, koji može da izazove smrtonosnu bolest kod ljudi.
Saprofitska gljiva je poznata po tome što izaziva niz ljudskih bolesti, poznatih pod zajedničkim nazivom aspergiloza, kod osoba koje su podvrgnute lečenju raka i transplantaciji organa, kao i kod onih sa cističnom fibrozom i hroničnom opstruktivnom bolešću pluća.
Ljudski patogen je na čelu liste prioriteta Svetske zdravstvene organizacije, rangirajući se kao najznačajniji među gljivičnim patogenima opasnim po zdravlje.
Studija, objavljena u Nature Communications, baca svetlo na zamršene mehanizme koji leže u osnovi virulencije Aspergillus fumigatus, posebno se fokusirajući na ključnu ulogu proizvodnje gliotoksina mikotoksina. Gliotoksin pomaže ovoj gljivici da ubije imune ćelije čoveka uključujući makrofage i neutrofile.
Aspergillus fumigatus se oslanja na delikatnu ravnotežu u regulisanju proizvodnje gliotoksina kako bi sprečio višak i ublažio toksičnost za samu gljivu. Istraživački tim, predvođen prof. Goldmanom i dr. Bairamom, identifikovao je ključnu ulogu GliT oksidoreduktaze i GtmA metiltransferaze u mehanizmu samozaštite gliotoksina. Primećeno je da su oba enzima lokalizovana u citoplazmi i vakuolama tokom proizvodnje gliotoksina.
Studija pokazuje ključnu ulogu mitogen-aktivirane protein kinaze MpkA u proizvodnji gliotoksina i samozaštiti. Utvrđeno je da MpkA fizički reaguje sa GliT i GtmA, utičući na njihovu regulaciju i naknadno prisustvo u vakuolama – asocijacija koja ranije nije napravljena ili demonstrirana u vezi sa proizvodnjom gliotoksina.
Istraživači naglašavaju značaj kompartmentalizacije ćelijskih događaja i orkestrirane interakcije ovih ključnih enzima za efikasnu proizvodnju gliotoksina i mehanizam samoodbrambene gljive.
„Sarađivali smo sa međunarodnim istraživačkim timovima koristeći našu ekspertizu u identifikaciji proteinskih kompleksa. Naša saradnja sa profesorom Goldmanom dovela je do istraživanja velikog uticaja na otkrivanju patogenih osobina ljudskog patogena Aspergillus fumigatus“, rekao je dr Bajram.
„Naš rad ne samo da razotkriva složenu interakciju molekularnih aktera unutar Aspergillus fumigatus, već i naglašava važnost razumevanja ovih mehanizama za potencijalne terapijske intervencije protiv aspergiloze.
Nalazi značajno doprinose razumevanju patogeneze gljivica i otvorenih puteva za ciljane pristupe u borbi protiv bolesti izazvanih Aspergillus fumigatus.
„Implikacije se protežu dalje od pukog otkrića; postoji potencijal za razvoj terapijskih pristupa“, rekao je dr Bajram. „Na primer, novostečeno znanje moglo bi da postavi osnovu za tretman koji cilja na infekcije aspergilusom kod pacijenata. Takav napredak mogao bi da ima duboke implikacije za pojedince koji su podvrgnuti lečenju raka, transplantaciji organa, onima sa cističnom fibrozom i onima koji leče hroničnu opstruktivnu bolest pluća (KOPB).“
