Nova studija papirnih osa sugeriše da društvene interakcije mogu učiniti životinje pametnijima. Istraživanje nudi dokaze ponašanja o evolucionoj vezi između sposobnosti prepoznavanja pojedinaca i društvene saradnje.
Štaviše, genomsko sekvenciranje je otkrilo da su populacije osa koje su se međusobno prepoznavale – i više sarađivale – pokazale nedavne adaptacije (pozitivnu selekciju) u oblastima mozga koje su povezane sa kognitivnim sposobnostima kao što su učenje, pamćenje i vid.
Studija se fokusirala na dve različite populacije papirnih osa (Polistes fuscatus): južnu iz Luizijane, gde su jedinke ujednačenijeg izgleda, i severnu na Itaki, gde pojedinci imaju različite šare boja na licu. Niz eksperimenata je pokazao da je, za razliku od svojih južnih kolega, severna populacija prepoznavala pojedince i sarađivala društveno sa nekim članovima u odnosu na druge.
„Dokazi za snažnu nedavnu pozitivnu selekciju na spoznaju, učenje i pamćenje su mnogo jači u severnim populacijama u poređenju sa južnim populacijama“, rekao je stariji autor Majkl Šihan, vanredni profesor neurobiologije i ponašanja na Univerzitetu Kornel.
Dok su pojedinci iz severne i južne populacije iste vrste, izgledaju veoma različito. Južne papirne ose obično imaju veoma slične šare crvene boje na licima. Severne imaju crne i žute šare.
„Kako idete dalje na sever, videćete da pojedinci postaju sve promenljiviji u svom šaru boja, tako da otprilike oko Karoline počinju da postaju značajno promenljivi i nastavljaju da budu promenljiviji kako idete dalje na sever“, rekao je Šihan. U populaciji Itake, svaki pojedinac je prilično različit.
Studije ponašanja su sprovedene u laboratoriji sa populacijom Itake, a zatim i sa drugima iz Luizijane. Tokom četiri dana, osa bi se upoznavala sa strancem, a njihov nivo agresije je zabeležen. Kada se papirne ose prvi put sretnu, često se bore tako što pucaju, grizu i šamaraju. Tokom narednih dana, osa je upoznata sa strancem, zatim ponovo sa osom koju su prethodno sreli, i na kraju sa drugim strancem.
Ose iz severne populacije bile su agresivne prema strancima, ali mnogo manje prema osama koje su prethodno srele. „Pojedinci u južnoj populaciji tretiraju sve isto“, rekao je Sheehan. „Oni ne pokazuju nikakve dokaze da su promenili svoje ponašanje kao rezultat prethodnog susreta sa tom osobom, što sugeriše da ih ne prepoznaju.“
Iako je potrebno više studija, Sheehan izveštava da postoje neke indikacije da ose iz severne populacije imaju stabilnije grupe za gnežđenje, dok su južne ose imale veliki obrt članova kada su povremeno pravile gnezda.
Podaci sugerišu da mogućnost prepoznavanja pojedinaca čini severne ose selektivnijim i sposobnijim da upravljaju svojim društvenim profilima, dok južne ose homogenijeg izgleda komuniciraju neselektivno i imaju manje dosledne, kohezivne društvene interakcije, rekao je Šihan.
