Astronomi su otkrili kiseonik u drevnoj galaksiji „JADES-GS-z14-0“, koja se formirala 300 miliona godina posle Velikog praska. Ovo otkriće sugeriše da su se prve zvezde rađale i umirale brže nego što se ranije mislilo. Istraživači postavljaju nova pitanja o brzini formiranja galaksija.
Novo istraživanje, koje je sprovedeno uz pomoć svemirskog teleskopa „Džejms Veb“, donelo je značajne promene u dosadašnjim pretpostavkama o brzini formiranja zvezda i galaksija. Astronomi su detektovali prisustvo kiseonika u drevnoj galaksiji „JADES-GS-z14-0“, koja je nastala samo 300 miliona godina nakon Velikog praska. Ova galaksija, primećena prvi put 2024. godine, pokazuje da je svemir u tom periodu bio star tek dva odsto svoje trenutne starosti.
Kiseonik, koji se formira u jezgrima zvezda, ukazuje na to da su se prve zvezde rađale i umirale brže nego što se ranije verovalo. Istraživači su koristili teleskop „ALMA“ u Čileu kako bi dodatno analizirali ovu daleku galaksiju. Otkriveno je da „JADES-GS-z14-0“ sadrži deset puta veće količine kiseonika nego što su očekivali.
Astronom Stefano Karnijani sa Univerziteta u Pizi izrazio je iznenađenje ovim rezultatima, naglašavajući da otkriće otvara nove uvide u rane faze evolucije galaksija. Sander Šuvs, istraživač sa Univerziteta u Lajdenu, uporedio je ovo otkriće sa pronalaskom adolescenta umesto bebe, ističući brzinu formiranja i sazrevanja galaksije.
Ovo otkriće postavlja nova pitanja o tome kako su rane galaksije uspele da proizvedu teške elemente u tako kratkom vremenskom periodu. Istraživači spekulišu da bi brzo obogaćivanje svemira teškim elementima moglo biti povezano sa pojavom masivnih crnih rupa ili uticajem umirućih zvezda. Uloga tamne energije u ovom procesu ostaje misterija koja tek treba da bude razjašnjena.
