Istraživači sa UCLA Health objavili su najveću ikada studiju porodica sa najmanje dvoje dece sa autizmom, otkrivajući nove gene rizika i pružajući nove uvide u to kako genetika utiče na to da li neko razvije poremećaj autističnog spektra.
Nova studija, objavljena u Proceedings of the National Academi of Sciences, takođe pruža genetske dokaze da kašnjenje i disfunkciju jezika treba ponovo razmotriti kao ključnu komponentu autizma.
Većina genetskih studija autizma fokusirala se na porodice sa jednim detetom pogođenim neurorazvojnim poremećajem, ponekad isključujući porodice sa više dece. Kao rezultat toga, nekoliko studija je ispitalo ulogu retkih naslednih varijacija ili njihovu interakciju sa kombinovanim efektom više zajedničkih genetskih varijacija koje doprinose riziku od razvoja autizma.
„Dizajn studije je kritičan i nije posvećeno dovoljno pažnje proučavanju porodica sa više od jednog pogođenog deteta“, rekao je glavni autor studije dr Danijel Gešvind, ugledni profesor humane genetike, neurologije i psihijatrije Gordon i Virdžinija Mekdonald na UCLA.
Autizam je veoma nasledan: procenjuje se da je najmanje 50% genetskog rizika predviđeno uobičajenom genetskom varijacijom, a još 15%–20% je posledica spontanih mutacija ili predvidljivih obrazaca nasleđivanja. Preostali genetski rizik tek treba da se utvrdi.
Za ovu studiju, istraživači su izvršili sekvenciranje celog genoma kod 4.551 osobe iz 1.004 porodice sa najmanje dvoje dece sa dijagnozom autizma. U ovu grupu uključeno je 1.836 dece sa autizmom i 418 dece bez dijagnoze autizma.
Istraživači su pronašli sedam potencijalnih gena za koje se predviđa da će povećati rizik od autizma: PLEKHA8, PRR25, FBKSL13, VPS54, SLFN5, SNCAIP i TGM1. Ovo je izvanredno jer su druge studije morale da analiziraju mnogo veće kohorte da bi identifikovale sličan broj novih gena rizika. To je zato što je u ovom slučaju većina novih gena bila podržana retkim naslednim varijacijama DNK koje su se prenosile sa roditelja na decu sa autizmom.
Istraživači su takođe ispitali poligeni rizik, u kojem kombinacija uobičajenih genetskih varijacija može povećati verovatnoću razvoja autizma. Otkrili su da deca koja naslede retke mutacije od roditelja bez uticaja u kombinaciji sa poligenskim rizikom imaju veću verovatnoću da imaju autizam. Ovo objašnjava zašto roditelji koji nose jednu retku mutaciju možda ne pokazuju znake autizma čak i ako to imaju njihova deca. Takođe daje podršku modelu praga odgovornosti, konceptu u genetici ponašanja koji smatra da postoji aditivni efekat gena koji utiče na verovatnoću da neko razvije određenu osobinu.
U drugom važnom nalazu, deca koja su imala kašnjenje u govoru imala su veću verovatnoću da naslede poligeni skor povezan sa autizmom, dok nije bilo sličnog odnosa za decu bez jezičkog kašnjenja. Ovaj obrazac je bio specifičan za autizam i nije viđen u drugim osobinama kao što su obrazovanje, šizofrenija ili bipolarni poremećaj, što sugeriše da postoji veza između genetskog rizika za autizam i kašnjenja u govoru.
Međutim, najnovije izdanje stručnog vodiča koji koriste zdravstveni radnici za dijagnostikovanje poremećaja – Dijagnostički i statistički priručnik za mentalne poremećaje, 5. izdanje (DSM-5) – ne smatra kašnjenje u govoru osnovnim simptomom autizma, navodeći varijabilnost u jezičke sposobnosti kod osoba sa autizmom.
„Ova povezanost opšteg rizika za ASD koja je bila najjača kod onih sa kašnjenjem u govoru sugeriše da je jezik zapravo ključna komponenta ASD. Ovaj nalaz treba da se ponovi u većim grupama, posebno onima koji su nedavno regrutovani pod DSM-5“, rekao je Gešvind.
