Antarktik se suočava sa značajnim promenama usled postglacijalnog podizanja, procesa u kojem se kontinent diže iznad okeana kao rezultat gubitka težine zbog topljenja leda. Nova istraživanja ukazuju da bi ovaj fenomen mogao imati ogroman uticaj na budući globalni porast nivoa mora, s mogućim smanjenjem doprinosa Antarktika od 40% ili pogoršanjem situacije, u zavisnosti od nivoa emisije gasova staklene bašte.
Glaciolog Natalija Gomez sa Univerziteta Mekgil objašnjava da razumevanje efekata postglacijalnog podizanja na nivo mora ima ključnu ulogu, s obzirom na to da gotovo 700 miliona ljudi živi u priobalnim područjima koja su ugrožena porastom nivoa mora. Seizmička istraživanja su pokazala da su određeni delovi Zemljinog omotača ispod antarktičkog ledenog pokrivača izuzetno meki, što uzrokuje brzi uspon zemljišta.
Geolog Teri Vilson sa Državnog univerziteta u Ohaju naglašava da se podizanje kopna događa decenijama, a ne hiljadama godina. Simulacije u 3D modelima sugerišu da bi, ako se globalno zagrevanje nastavi, nivo mora mogao porasti za čak 19,5 metara do 2500. godine, dok bi manji nivo zagrevanja mogao doprineti porastu od 1,7 metara.
Ova promena u kopnenoj masi Antarktika može povećati nivo mora jer se led povlači iznad površine i oslobađa vodu u okeane. Ako se topljenje uspori, podizanje kopna može pomoći u očuvanju dela leda duže, čime se ublažava porast nivoa mora.
S obzirom na globalnu krizu koju predstavlja porast nivoa mora, koji već utiče na nisko ležeća ostrva kao što su ona na Kiribatiju, potreba za tačnim predviđanjima i strategijama za smanjenje emisija gasova staklene bašte je hitna. Gubitak močvara i drugih ekosistema samo pogoršava situaciju, jer oni igraju ključnu ulogu u filtriranju vode i kontroli erozije.
Istraživanje objavljeno u Science Advances naglašava potrebu za napredovanjem u predviđanjima klimatskih promena kako bi se efikasnije zaštitile globalne obale i smanjili najteži uticaji na priobalna područja.
„Smanjenje emisija gasova staklene bašte može omogućiti povratak čvrste Zemlje da igra veću ulogu u očuvanju antarktičkih ledenih pokrivača i ublažavanju najgorih klimatskih promena“, zaključuju Gomez i tim.
