Po prvi put, istraživači su uspeli da izvuku fragmente DNK iz drevne glinene cigle, pokazujući kako se ovi građevinski blokovi iz davnih vremena mogu koristiti za katalogizaciju flore pronađene u okruženju u to vreme.
Kada je ova cigla napravljena pre nekih 2.900 godina u današnjem severnom Iraku, proces bi uključivao mešanje blata sa obala reke Tigris, sa materijalima kao što su pleva, slama ili životinjska balega.
Male biljne čestice usred životinjskog otpada i slame mogu ostati zaštićene unutar cigle milenijumima – kao što je sada pokazao tim sa Univerziteta Oksford u Velikoj Britaniji i Nacionalnog muzeja Danske i Univerziteta u Kopenhagenu u Danskoj.
Nakon što su izvadili uzorak cigle, istraživači su koristili analitičku tehniku koja se ranije koristila na drugim oblicima poroznog materijala, kao što je kost. Ovo im je dalo mogućnost da sekvenciraju (ili dekodiraju) DNK u biljnoj materiji, identifikujući 34 različite taksonomske grupe biljaka.
„Bili smo apsolutno oduševljeni kada smo otkrili da se drevna DNK, efikasno zaštićena od kontaminacije unutar mase gline, može uspešno izvući iz cigle stare 2.900 godina“, kaže biolog Sofi Lund Rasmusen sa Univerziteta u Oksfordu.
Opeka analizirana u ovoj studiji pronađena je u palati neoasirskog kralja Ašurnasirpala II, koja se nalazi u drevnom gradu Kalhu. Datiranje u neko vreme između 879. i 869. pre nove ere – godine kada je palata građena – olakšano je natpisom u glini koji je posebno pominjao palatu.
Porodice biljaka sa najzastupljenijom DNK u cigli uključivale su Brassicaceae (porodica kupusa i senfa) i Ericaceae (vrijes), dok je genetski materijal Betulaceae (breza), Lauraceae (lavor), Selineae (porodica koja sadrži šargarepu i peršun) i Triticeae (kultivisane trave) su takođe bile prisutne.
„Cigla služi kao vremenska kapsula o biodiverzitetu informacija u vezi sa jednom lokacijom i njenom okolinom“, kaže asiriolog Troels Arbøll sa Univerziteta u Kopenhagenu.
„U ovom slučaju, istraživačima pruža jedinstven pristup drevnim Asircima.
Tim se koncentrisao na biljnu DNK jer je bila najbolje očuvana, ali su se iste tehnike mogle koristiti i za traženje životinjske DNK. Glinene cigle se nalaze na brojnim arheološkim nalazištima širom sveta i imaju potencijal da otkriju sve vrste novih informacija o ekosistemima i okruženjima u kojima su napravljene.
U ovom slučaju, činjenica da je glinena cigla ostavljena da se prirodno suši, a ne pečena, pomogla je da se sačuva njen organski sadržaj, kao i uzimanje uzorka sa sredine cigle gde je materijal bio dobro zaštićen. Na kraju, to je neprocenjiv uvid u drevne civilizacije i kako se naš svet menjao tokom hiljada godina.
„Ovaj istraživački projekat je savršen primer važnosti interdisciplinarne saradnje u nauci, jer je raznovrsna ekspertiza uključena u ovu studiju obezbedila holistički pristup istraživanju ovog materijala i rezultata koje je on dao“, kaže Rasmusen.
