Međunarodni napor da se oživi drevni okrugli crv, zamrznut u sibirskom permafrostu milenijumima, oslobodio je životni oblik čak stariji nego što su naučnici nekada mislili.
U 2018. godini, nekoliko vaskrslih nematoda, iz roda Panagrolaimus, datovano je na oko 32.000 godina. Ali sada, preciznije radiokarbonsko datiranje sugeriše da su ovi zemljani crvi ostali „mrtvo budni“ u delovima Sibira najmanje od kasnog pleistocena, pre oko 46.000 godina.
Ako je tačan, rekord apsolutno razbija najduže poznato stanje ekstremne neaktivnosti zabeleženo među životinjskim svetom, fenomen poznat kao kriptobioza.
Nakon što su oživjeli zamrznutog crva u laboratoriji i kultivisali ga više od 100 generacija, istraživači, predvođeni stručnjacima sa Instituta Maks Plank u Nemačkoj, izvršili su analizu genoma.
Oni tvrde da je ovo stvorenje nedavno zabeležena vrsta, koju nazivaju Panagrolaimus kolimaensis.
Do danas, naučnici znaju za vrlo malo životinja koje su sposobne da se suspenduju u stanju limba kao odgovor na teške uslove životne sredine.
Tardigrade, nematode i mikroskopski vodeni organizmi, zvani rotiferi, samo su neke od životinja za koje se zna da ulaze u kriptobiozu. Koliko znamo o jedinstvenom stanju života, ove životinje bi mogle ostati u ovom isušenom, ili isušenom, stanju ‘neograničeno’ – ili barem dok ne budu bolji uslovi za preživljavanje.
Najduže zabeleženo vreme provedeno u kriptobiozi među živim crvima je samo 39 godina.
Čak su i tardigradi tek ponovo ušli u svoje normalno metaboličko stanje nakon 30 godina zamrznutog stanja.
Nova kraljica kritobioze je desetinama hiljada godina starija od toga.
Drevni crv je pronađen u sibirskom permafrostu, dubokom otprilike 40 metara. Kada su istraživači datirali neki biljni materijal koji je pronađen u blizini stvorenja, naselili su se na početni period smrzavanja negde između 45.839 i 47.769 godina.
Ovo nadmašuje još jednog drevnog okruglog crva, iz roda Plectus, koji je takođe pronađen smrznut u Sibiru i koji je datiran pre oko 42.000 godina 2018.
Obe nematode su skoro duplo starije od drevnog rotifera iz Sibira, koji je nedavno oživeo nakon 24.000 godina kriptobioze.
Kada su istraživači uporedili genome P. kolimaensis sa jednim od njegovih živih rođaka, Caenorhabditis elegans, otkrili su dosta gena koji se preklapaju između zemljanih crva. Mnogi zajednički geni su vezani za mehanizme uključene u preživljavanje u teškim uslovima životne sredine.
Ovo je interesantno, jer se C. elegans obično nalazi u umerenim regionima, skrivajući se u trulim plodovima ili biljkama.
Autori studije kažu da njihovi nalazi „ukazuju da su prilagođavanjem da prežive kriptobiotičko stanje u kratkim vremenskim okvirima u okruženjima kao što je permafrost, neke vrste nematoda stekle potencijal da pojedinačni crvi ostanu u tom stanju tokom geoloških vremenskih okvira“.
Tim sada želi da otkrije kakvu ulogu ovi zajednički geni igraju u kriptobiozi i da li postoji gornja granica koliko dugo nematode mogu ostati u ovom misterioznom stanju.
„Ovi nalazi imaju implikacije na naše razumevanje evolucionih procesa, jer vreme generacija može biti protegnuto od dana do milenijuma, a dugoročni opstanak pojedinaca vrsta može dovesti do ponovnog osnivanja inače izumrlih loza“, pišu autori rada.
Postoji čak i šansa da bi otkrivanje tajni dugoročne kriptobioze moglo naučnicima pružiti bolji način za skladištenje ćelija i tkiva tokom dužeg vremenskog perioda.
