Ljudi sa bipolarnim poremećajem – koje karakterišu ekstremne promene raspoloženja – imaju šest puta veću verovatnoću da će umreti pre vremena od spoljnih uzroka, kao što su nesreće, nasilje i samoubistvo, nego oni bez tog stanja, pokazalo je istraživanje objavljeno u časopisu BMJ Mental sa otvorenim pristupom. Zdravlje .
I dvostruko je veća verovatnoća da će umreti od somatskih (fizičkih) uzroka, a alkohol je glavni faktor koji doprinosi, pokazuju nalazi.
Povećan rizik od rane smrti iz bilo kog uzroka je konstantno prijavljen kod osoba sa bipolarnim poremećajem iz nekoliko zemalja. Ali nije jasno da li postoje određeni pokretači, ili u kojoj meri somatska bolest – fizička bolest – doprinosi ovom riziku.
Finski istraživači su se stoga oslanjali na nacionalne registre medicinskog i socijalnog osiguranja kako bi identifikovali i pratili zdravlje svih 15-64-godišnjaka sa bipolarnim poremećajem između 2004. i 2018.
Oni su izračunali odnos broja smrtnih slučajeva uočenih tokom datog perioda (oko osam godina praćenja) među onima kojima je dijagnostikovan bipolarni poremećaj u odnosu na broj koji se očekuje u finskoj opštoj populaciji – standardni koeficijent mortaliteta (SMR) – da bi se pronašao višak smrtnih slučajeva. direktno pripisati stanju.
Pratili su ishode 47.018 osoba sa bipolarnim poremećajem koji su na početku perioda praćenja imali u proseku 38 godina. Više od polovine (57%) bile su žene.
Ukupno, 3.300 (7%) njih je umrlo tokom perioda praćenja u poređenju sa 141.536 ljudi u opštoj populaciji, što je šestostruko veći rizik od smrti od spoljašnjih uzroka i dvostruko veći rizik od smrti od somatskih uzroka.
Njihova prosečna starost u trenutku smrti bila je 50 godina; skoro dve trećine (65%; 2.137) ovih smrtnih slučajeva bilo je među muškarcima. Uzrok smrti je bio somatski kod 61% (2.027), a spoljašnji kod 39% (1.273).
Među 2.027 smrtnih slučajeva od somatskih bolesti, najviše je uzrokovao alkohol u 29% (595); slede srčana oboljenja i moždani udar (27%, 552); rak (22%, 442); respiratorna bolest (4%,78); dijabetes (2%,41); i poremećaji ponašanja povezani sa zloupotrebom drugih supstanci (1%, 23). Preostalih 15% (296) čine različiti drugi uzroci.
Od 595 smrtnih slučajeva povezanih sa alkoholom, bolest jetre čini skoro polovinu (48%), praćeno slučajnim trovanjem alkoholom (28%) i zavisnošću od alkohola (10%).
Među smrtnim slučajevima od spoljašnjih uzroka, većina je bila posledica samoubistva (58%, 740), od kojih je skoro polovina (48%) bila posledica predoziranja propisanim lekovima za mentalno zdravlje, uključujući one koji se koriste za lečenje bipolarnog poremećaja.
Sveukupno, skoro dve trećine (64%, 2.104) smrtnih slučajeva iz bilo kog uzroka bili su prekomerni smrtni slučajevi – veći nego što bi se očekivalo za uporedivu starost i pol i direktno pripisati bipolarnom poremećaju.
Od onih uzrokovanih somatskim uzrocima, 51% (1.043) je bilo prekomjerno umrlo u poređenju sa 83% (1.061) onih zbog vanjskih uzroka.
Većina viška smrtnih slučajeva od somatskih bolesti je ili zbog uzroka povezanih sa alkoholom (40%) – stopa koja je tri puta veća od one u opštoj populaciji – kardiovaskularnih bolesti (26%) ili raka (10%).
Od viška smrtnih slučajeva od spoljnih uzroka, 61% (651) je nastalo zbog samoubistva, što je procenat koji je oko osam puta veći od onog u opštoj populaciji.
Prekomerna smrtnost od spoljašnjih uzroka bila je znatna u svim starosnim grupama, ali dok je većina viška smrtnih slučajeva među 15-44 godina bila od spoljašnjih uzroka, spoljni i somatski uzroci su doprineli u skoro jednakom broju ovome među 45-64 godina.
Istraživači su isključili one sa dijagnozom šizofrenije i drugih psihotičnih bolesti, što je možda dovelo do potcenjivanja viška smrtnih slučajeva usled bipolarnog poremećaja, priznaju oni. Poznato je da je istorija upornih simptoma psihoze, deluzija i halucinacija povezana sa znatno povećanim rizikom od smrti, objašnjavaju oni.
S obzirom na to da izgleda da spoljašnji uzroci imaju veću ulogu od fizičke bolesti u prekomernoj smrti među onima sa bipolarnim poremećajem, trenutni terapeutski fokus na prevenciji fizičke bolesti kako bi se smanjio ovaj višak treba ponovo razmotriti, tvrde istraživači.
„Potrebno je uravnoteženo razmatranje između terapijskog odgovora, potencijalnih ozbiljnih dugoročnih somatskih nuspojava različitih lekova i rizika od prerane smrtnosti specifičnog za uzrok, posebno kod mlađih osoba“, pišu oni.
„Ciljanje preventivnih intervencija za zloupotrebu supstanci verovatno će smanjiti jaz u mortalitetu i zbog spoljašnjih uzroka i zbog somatskih uzroka. Prevencija samoubistava ostaje prioritet, a bolja svest o riziku od predoziranja i drugih trovanja je opravdana“, dodaju oni.
