Međunarodni tim istraživača, predvođen genetičarima sa Triniti College Dublin i zooarheolozima sa LMU Minhen-a, nedavno je dešifrirao kulturnu istoriju ovaca kroz analizu 118 genoma iz arheoloških kostiju koje potiču iz perioda od više od 12.000 godina, od Mongolije do Irske. Ova studija pruža nova saznanja o procesu pripitomljavanja ovaca, njihovim migracijama i načinu na koji su ljudi oblikovali ovu vrstu kroz milenijume.
Početni primeri uzgoja ovaca dolaze iz Aşıklı Höyük, u centralnoj Turskoj, gde su se nalazi pokazali da su ovce u tom području deo populacije koja je nastala od divljih mouflona, predaka današnjih ovaca, pre više od 11.000 godina u zapadnom delu Plodnog polumeseca. Ovaj nalaz potvrđuje početak domestikacije ovaca u tom regionu.
Zanimljivo, već pre 8.000 godina, istraživači su otkrili da su rani poljoprivrednici selektivno birali ovce, naročito u pogledu boje njihovog krzna. Ovo je najraniji dokaz o ljudskoj selekciji na osnovu specifičnih genetskih osobina, što ukazuje na to da su rani farmeri već tada bili zainteresovani za estetske i praktične karakteristike svojih stada. Gen koji je bio pod selektivnim pritiskom, poznat kao Kit, povezan je sa belim krznom, a ovakav izbor je bio uočljiv i kod koza.
Kako su se ljudi kretali sa svojim stadima, tako su se i ovce širile. Genomi ovaca iz Evrope, Irana i centralne Azije, koji su u početku bili odvojeni, počeli su da se spajaju tokom migracija koje su se desile pre oko 7.000 godina. Ovo je u skladu sa širenjem kulturnih uticaja iz Mezopotamije, što je pomoglo širenju domestikovanih ovaca na zapad.
Jedna od ključnih migracija desila se pre oko 5.000 godina, kada su pastoralni narodi iz Evroazije doneli ove životinje u Evropu. Ovaj talas migracije duboko je transformisao evropske populacije, kulturu i jezičke grane, uvođenjem novih jezičkih i kulturnih karakteristika, uključujući indoevropske jezike.
Istraživanje takođe ukazuje na značaj ovaca za ljudsku ekonomiju, jer su ove životinje, osim što su pružale meso, postale izvor mleka, sirnog proizvoda i vune. Promene u načinu uzgoja i selekciji ovaca tokom bronzanog doba omogućile su intenzivniju proizvodnju mleka i verovatno sira, što je imalo dugoročne posledice na ekonomiju i društvene strukture.
Dr. Kevin Dali, prvi autor studije, napominje da su migracije ovaca tokom bronzanog doba bile paralelne sa ljudskim migracijama, što pokazuje da su ljudi prenosili stada zajedno sa sobom. Ove migracije doprinele su evoluciji i širenju ove važne vrste širom Evroazije, što je omogućilo dalji razvoj ljudskih društava.
Ova studija jasno pokazuje kako su ovce postale ključni resurs u ljudskoj istoriji, ne samo kao izvor hrane, već i kao osnovni materijal za razvoj tekstilne industrije. Prema Joris Peters, ko-dopirnom autoru iz LMU Minhena, dalja istraživanja potrebna su da bi se još bolje razjasnili obrasci selekcije i migracija ovih životinja kroz različite regione.
