Antibiotski tretman odraslih hospitalizovanih sa umerenim COVID-19 povezan je sa kliničkim pogoršanjem, uprkos tome što se lekovi daju preko 40% pacijenata, prema novom istraživanju predstavljenom na ovogodišnjem ESCMID Globalnom kongresu (ranije ECCMID) u Barseloni, Španija (27 -30 april)
Nalazi podvlače potrebu da se obeshrabri neselektivno propisivanje i poboljšaju intervencije upravljanja antibioticima, kažu istraživači.
Antimikrobna rezistencija je među deset najvećih prijetnji javnom zdravlju širom svijeta, što naglašava kritičnu potrebu za konzervativnom upotrebom antibiotika. Upotreba antibiotika u situacijama kada nisu potrebni ili korisni dovodi do rasta otpornih bakterija koje je teško lečiti.
„Kod pacijenata sa COVID-19, antibiotsku terapiju treba davati samo za sumnjivu ili potvrđenu bakterijsku ko- ili superinfekciju, koja se javlja kada se druga infekcija razvije povrh COVID-19“, objašnjava glavni autor dr Anette Friedrichs iz Univerzitetske bolnice Šlezvig- Holštajn, Kil u Nemačkoj.
„Međutim, klinički simptomi bakterijskih superinfekcija i uznapredovalih stadijuma COVID-19 mogu biti slični, tako da je prijavljena velika upotreba antibiotika među hospitalizovanim pacijentima kojima je dijagnostikovan COVID-19, uprkos dokazima da su stvarne superinfekcije neuobičajene, što pogoršava problem otpornosti na antibiotike. “
Da bi ovo dalje istražili, dr Fridrihs i njegove kolege analizirali su podatke o 1.317 hospitalizovanih odraslih osoba (srednja starost 59 godina; 38% žena) sa potvrđenom infekcijom SARS-CoV-2 između marta 2020. i maja 2023. iz Nemačke nacionalne mreže kohorta za pandemiju (NAPKON) , koji uključuje pacijente iz različitih bolnica širom Nemačke koji su hospitalizovani sa pozitivnim SARS-CoV-2 PCR testom.
Koristeći skalu kliničke progresije SZO, identifikovali su 1.149 pacijenata koji su klasifikovani kao bolesnici umerene težine (SZO rezultat 4-5), od kojih je 467 (41%) lečeno antibioticima koji se obično koriste za respiratorne infekcije, kao što su ß-laktam-antibiotici, makrolidi ili moksifloksacin tokom boravka u bolnici.
Još 168 pacijenata je klasifikovano kao obolelo od teške bolesti (skor 6-9 SZO), od kojih je 118 (70%) takođe primalo antibiotsku terapiju. Podaci o ovim pacijentima se još analiziraju.
Mikrobiološka ispitivanja pacijenata sa umerenom bolešću identifikovala su samo 11 pacijenata sa superinfekcijom bakterijom koja takođe može da izazove upalu pluća – osam pacijenata lečenih antibioticima i tri koja nisu primala antibiotike. Autori primećuju da mali broj pacijenata sa dokumentovanom respiratornom bakterijskom superinfekcijom može biti posledica nedostatka mikrobiološke dijagnostike ili nedostajuće dokumentacije o rezultatima. Druge bakterijske infekcije koje sugerišu za antibiotsku terapiju nisu bile uključene u analizu.
Biti muškarac, stariji, slabiji, sa većom težinom bolesti, većim opterećenjem komorbiditeta i odsustvom prethodne vakcinacije protiv COVID-19 bili su povezani sa značajno većom verovatnoćom lečenja antibioticima.
Istraživači su zatim analizirali uticaj terapije antibioticima na klinički status pacijenata nakon 14 dana mereno korišćenjem Skale kliničke progresije SZO, koja odražava putanju pacijenta i korišćenje resursa tokom kliničke bolesti. Ocena ukazuje na težinu bolesti koja uključuje prijem u bolnicu, potrebu za kiseonikom, podršku ventilatora, prijem u jedinicu intenzivne nege i terapiju zamene organa. Rezultat je izračunat za svakog pacijenta na početnoj konsultaciji sa kliničarom, a zatim ponovo 14 dana kasnije da bi se videlo da li se rezultat poboljšao, ostao stabilan ili pogoršao.
Nakon kontrole faktora rizika za COVID-19, uključujući starost, pol i osnovna medicinska stanja, analize su pokazale da je kliničko poboljšanje kod pacijenata sa umerenom bolešću značajno bolje kod mlađih, ženskih i vakcinisanih pacijenata.
Važno je da su pacijenti kojima su davani antibiotici imali pet puta veći rizik od kliničkog pogoršanja nakon 14 dana u poređenju sa onima koji nisu lečeni antibioticima. Slično tome, starost od 65 godina ili više utrostručila je verovatnoću pogoršanja COVID-19 u poređenju sa osobama starosti 18-50 godina.
Kako dr Fridrihs objašnjava: „Ovaj povećani rizik je verovatno posledica nepoznatih dodatnih faktora koji rezultiraju lošijim ishodima i povezani su sa lečenjem antibiotikom. Jedan potencijalni faktor koji je samo povremeno dokumentovan je bakterijska superinfekcija, kao i druge bakterijske infekcije. Važno je , međutim, kliničko pogoršanje može se razviti i od neželjenih efekata nepotrebno propisanih antibiotika.“
Ona dodaje: „Pandemija COVID-19 je sazrela sa poukama za buduće virusne pandemije. Prekomerna upotreba antibiotika uočena u pandemiji bez blagotvornog uticaja na ishode naglašava potrebu za racionalnijom upotrebom antibiotika i ukazuje na potrebu za jačanjem programa upravljanja antibioticima Racionalna upotreba antibiotika treba da bude ograničena na pacijente sa verovatnom bakterijskom koinfekcijom i započeti tek nakon izvršenja odgovarajuće mikrobiološke dijagnostike da bi se potvrdila bakterijska infekcija (npr. kultura krvi i sputuma u slučaju sumnje na upalu pluća). Smatra se da je infekcija malo verovatna.“
Ograničenja studije uključuju opservacionu prirodu studije, koja je možda propustila druge važne faktore koji doprinose, i da je uključivala samo pacijente hospitalizovane u Nemačkoj i možda se ne može generalizovati na druge populacije.
