Razjašnjavanje mreža za kontakt sa ljudima može pomoći u predviđanju i sprečavanju prenošenja SARS-CoV-2 i budućih pretnji pandemije. Nova studija naučnika i saradnika Scripps Research ukazuje na to koji su protokoli javnog zdravlja radili na ublažavanju širenja COVID-19 – a koji nisu.
U studiji, objavljenoj na mreži u Cell 14. decembra 2023., tim naučnika predvođen Scripps Research-om istražio je efikasnost različitih mandata — uključujući mere ostanka kod kuće, socijalno distanciranje i ograničenja putovanja — u sprečavanju lokalnog i regionalnog prenosa tokom različite faze pandemije COVID-19.
Otkrili su da lokalni prenos zavisi od količine putovanja između lokacija, a ne od toga koliko su geografski blizu. Studija je takođe otkrila da je delimično zatvaranje američko-meksičke granice bilo neefikasno u sprečavanju prekograničnog prenosa virusa. Ovi nalazi, u kombinaciji sa tekućim genomskim nadzorom, mogli bi da pomognu u vođenju politike javnog zdravlja kako bi se sprečile buduće pandemije i ublažila nova „endemska“ faza COVID-19.
„Pokazujemo da nije nužno koliko su lokacije geografski bliske jedna drugoj; prava mera je koliko su dve lokacije povezane u smislu kretanja ljudi“, kaže ko-stariji autor dr Mark Zeler, naučnik projekta i genomski epidemiolog u laboratoriji Kristijana Andersena u Scripps Research-u. „SARS-CoV-2 je verovatno dobar model za širenje respiratornih virusa uopšte, a poznavanje načina na koji se ovi virusi šire može nam pomoći da razvijemo ciljane mere za buduće pandemije.
Studiju su vodili naučnici Scripps Research u saradnji sa okrugom San Dijego, UCSD i raznim akademskim laboratorijama, laboratorijama javnog zdravlja i bolnicama u Kaliforniji i Baja Kaliforniji, Meksiko.
„Ove neprocenjive informacije pomažu u usmeravanju strategija za ublažavanje širenja budućih virusnih pretnji—uključujući naše tekuće metode genomskog nadzora, kao što je testiranje otpadnih voda“, kaže Seema Shah, MD, medicinski direktor ogranka za epidemiologiju i imunizaciju okruga San Dijego.
„U eri u kojoj globalni izazovi zahtevaju ujedinjene odgovore, ova studija je takođe svedočanstvo bliske saradnje između akademskih istraživačkih institucija i laboratorija javnog zdravlja i bolnica sa obe strane granice.
Da bi objasnio kako je promena obrazaca putovanja uticala na prenošenje COVID-19 tokom prve dve godine pandemije, tim je kvantifikovao genetsku sličnost između virusnih sekvenci prikupljenih na različitim lokacijama i vremenskim tačkama.
„Što su genomi virusa sličniji između dve različite lokacije, to su te lokacije više povezane u smislu kretanja ljudi“, kaže Zeler.
Istraživači su sekvencionirali više od 82.000 uzoraka SARS-CoV-2 iz San Dijega, Kalifornija i Donje Kalifornije, Meksiko i uporedili ove sekvence sa genomima SARS-CoV-2 iz Severne Amerike i ostatka sveta. Zatim su integrisali genomske podatke sa bazom podataka o vazdušnim i kopnenim putovanjima (na osnovu anonimnog praćenja mobilnog telefona) da bi procenili povezanost različitih okruga u Severnoj Americi.
Tokom ranih faza pandemije, kada su mandati COVID-19 uključivali stroge mere ostanka kod kuće i socijalnog distanciranja, prenošenje se uglavnom dešavalo na lokalnom i regionalnom nivou – unutar i između susednih okruga. Ali kako su ovi mandati bili opušteni i ljudi su počeli da putuju slobodnije, predvidljivo, prenos sa udaljenih lokacija se povećao.
„Mobilnost između susednih okruga ostala je gotovo konstantna tokom cele prve dve godine pandemije, ali su ta kretanja na daljinu, od San Dijega do udaljenijih okruga ili do susednih država, zaista bila poremećena ranim mandatima“, kaže genomski epidemiolog i prvi autor Nathaniel Matteson, Ph.D., koji je radio na studiji kao diplomirani student u Andersen laboratoriji u Scripps Research.
„Nakon što su mandati ublaženi, oko 50% virusa koji cirkuliše u San Dijegu bilo je rezultat lokalnog cirkulisanja virusa, a 50% je nedavno uvedeno kao rezultat putovanja između lokacija.
Analiza je takođe otkrila da je postojao kontinuirani prenos između San Dijega i obližnje Baja Kalifornije tokom čitavog trajanja pandemije, što sugeriše da je delimično zatvaranje granice između SAD i Meksika bilo neefikasno u sprečavanju prenošenja.
„Ovaj nalaz dodaje ovom rastućem broju dokaza da su ove ciljane mere koje pokušavaju da zaustave protok ljudi sa jedne određene lokacije prilično neefikasne, dok su se mere socijalnog distanciranja pokazale mnogo efikasnijim u smanjenju prenošenja“, kaže Matteson. „Takođe naglašava važnost regionalne i međunarodne saradnje i deljenja resursa za efikasan nadzor i prevenciju bolesti.
Zatim, istraživači planiraju da proučavaju dinamiku prenosa u još finijoj skali. „Sada gledamo hiper-lokalni prenos unutar okruga San Dijego – na primer kako na prenos utiču stvari kao što su obrasci putovanja na posao“, kaže Zeller.
