Šokantno 43,5 odsto svetskih vodenih puteva je kontaminirano drogom, prema istraživačkom timu koji je svoje nalaze objavio u sredu u časopisu Environmental Toxicology and Chemistry.
Predvođeni Alejandrom Buzas-Monroj sa Univerziteta Jork, istraživači su analizirali 1.052 uzorka u 104 zemlje i pronašli 23 odvojena farmaceutska jedinjenja na nivoima koji su veći od onih koji se smatraju „bezbednim“. To uključuje antidepresive, antihistaminike, benzodiazepine, lekove protiv bolova i stimulanse.
Više od trećine (34,1%) lokacija na kojima je uzeto više uzoraka imalo je više od jedne lokacije za koje je utvrđeno da su koncentracije leka od „ekološke brige”.
Bouzas-Monroi, koji je tvrdio da je studija „prva globalna procena“ farmaceutske kontaminacije u vodenim tokovima, upozorio je da ljudi treba da „učine mnogo više da smanje emisije ovih supstanci u životnu sredinu“.
Studija je uzela u obzir ne samo lekove prisutne u vodi, već i njihov efekat na ribu i vodenu vegetaciju. Poznato je da lekovi poput antidepresiva amitriptilina i antipsihotika karbamazepina menjaju aktivnost enzima kod riba, dok antidepresiv citalopram i lek za smirenje diazepam menjaju ponašanje kod životinja. Lek za dijabetes metformin menja aktivnost polnih hormona u ribama, kao i lek za krvni pritisak propranolol. Sve su pronađene u vodenim putevima koje su proučavali Bouzas-Monroi i njen tim.
Farmaceutski proizvodi završavaju u vodi kroz tjelesni otpad koji proizvode i ljudi i životinje, kao i otjecanjem iz farmaceutskih proizvodnih objekata i farmi. Američki geološki zavod prati problem u SAD od 2002. godine, kada je pronašao najmanje sedam hemikalija u više od polovine plovnih puteva koje je testirao. Agencija je 2019. godine pronašla slične nivoe kontaminacije u uzorku od 1.120 bunara i potoka koji se koriste kao izvor vode za piće.
Studija Bouzas-Monroi-a takođe je pominjala visok nivo nefarmaceutske kontaminacije koja muči svetske vodene puteve, od industrijskih hemikalija i pesticida do teških metala poput olova.
Mnoga američka vodovodna preduzeća čak i ne testiraju farmaceutske proizvode, pošto dugoročni zdravstveni efekti konzumiranja takvih lekova u tragovima na ljude ili životinje nisu adekvatno proučeni. Čak i kada su efekti farmaceutskog zagađivača na lokalne divlje životinje nadaleko poznati i priznati, u okolnoj zajednici može biti malo motivacije za djelovanje.
Fluoksetin, generički naziv popularnog antidepresiva Prozac, uobičajen je zagađivač vodenih puteva (pronađen u nekoliko uzoraka koje je proučavao Bouzas-Monroi) koji izaziva značajne promene ponašanja riba, čineći ih manje seksualno agresivnim i manje motivisanim za lov na hranu. Efekat može trajati do tri generacije, što znači da populacije ostaju pogođene dugo nakon čišćenja.
Čak i kada se zna da zagađivači nanose štetu ljudima, kao što je to sa visokim nivoom olova i drugih metala u i oko Flinta u Mičigenu, čišćenje može potrajati godinama, ako se uopšte desi.
