Eksplozija koja je u petak izazvala tragediju u hotelu Saratoga u Havani na Kubi, u kojoj su najmanje 22 osobe izgubile život, a 70 hospitalizovane, podsetila je Kubance, ali i ostatak sveta na istoriju hotela, koja sada budi isključivo setu i nostalgiju. Tek što je izašla iz striktnih Kovid mera, i postepeno počela da se otvara za turiste nakon što je pandemija pogodila ključni sektor razvoja – turizam, Havana je pretrpela novi udarac, u vidu eksplozije, koja je u najvećem delu uništila jedan od arhitekturalnih bisera grada. Kubanski zvaničnici su izjavili da je curenje gasa najizvesniji uzrok nesreće.
Hotel Saratoga oduvek je važio za jedan od najluksuznijih hotela u Havani, rađen u stilu neoklasične arhitekture.
Lokacija teško da je mogla da bude bolja. Paseo del Prado (ili kako ga Kubanci najčešće zovu „El Prado“), prvi evropski bulevar izgrađen na Kubi, koji spaja aveniju Marti sa čuvenim šetalištem Malekon. Ujedno, on razdvaja strogi centar sa starim delom kubanskog glavnog grada (Habana Vieja).
Prvi sused Saratoge, reći ću jeste, a ne bila je, jer sam uveren da će Havana ponovo podići na noge svoje čedo, prelepa fontana Fuente de la India, koja reprezentuje indijsku ženu Havanu, po kojoj je grad i dobio ime. Idejni tvorac bio je Đuzepe Gađini, italijanski skulptor, koji je ovu lepoticu od 3×6 metara izradio u čistom mermeru, i to ne bilo kojem, već najboljem na svetu, onom iz grada Karara, koji se nalazi na najsevernijoj tački Toskane. Luna, plavo-sivi mermer prva asocijacija je na ovaj grad, uz čuvenog italijanskog golmana Đanluiđi Bufona.
U neposrednoj blizini nalaze se ništa manje čuveni park Bratstva (Parque de la Fraternidad) i El Capitolio, najlepša javna zgrada Havane. Prvobitno je izgrađen kao skladište 1880, ali je već plan javnih radova za vreme vlade generala Migela Takona (između 1834. i 1838.) naglašavao potrebu da se unapredi izgradnja pansiona i hotela koji bi mogli da prime strane turiste i investitore, što se i obistinilo 1933. godine. Dolazak stranaca, uglavnom Amerikanaca, uticao je na modernizaciju starih hotela, što se jasno videlo i u 20. veku.
Zgrada je zadržala svoju vitalnost sve do 1960-ih, odnosno intervencije revolucionarne vlade, postavši stambena zgrada sa više jedinica.
Nakon turobnog perioda, Saratoga je ponovo otvorena 2005. godine, nakon mukotrpne restauracije, i to kao hotel sa pet zvezdica, 96 soba, tri bara, dva restorana, bazenom i poslovnim centrom. Zadržan je stari sjaj i istorija, arhitektura kolonijalne ere, ali i eklektika, poput francuske stolarije, španske keramike i kubanskog mermera.
Ideju Don Felipe de Bijehe iz 1770. godine sproveo je u delo spomenuti general Takon.
Inicijalna porudžbina se vezuje za bogatog španskog trgovca Gregorija Palasiosa, iz Santandera, koji je posedovao razne smeštajne kapacitete, a ugovor je potpisao 1879. za 98.000 dolara za izgradnju nove zgrade. Prvobitno je to bila trospratna zgrada. U prizemlju se nalazio magacin duvana, prodavnica i četiri stana. Drugi sprat je služio kao hotel ili pansion sa 43 sobe i trpezarijom.
Hotel je već 1935. godine bio naveden u turističkim vodičima kao jedan od najistaknutijih u kubanskoj prestonici, a deo istorije hotela je i orkestar Anakoanas, koji je prvi takve vrste koji je uključivao žene. Muzičke predstave na terasi privlačile su veliki broj ljudi iz svih okolnih delova Havane.
Kroz hotel Saratoga prošle su brojne poznate ličnosti, ali su Kubanci posebno bili ponosni na pisca Rafaela Albertija, čija je poseta naknadno i ovekovećena i spomen pločom na ulazu.
Poreklo imena predmet je špekulacija, ali je moguće da se vezuje za osuđenika iz Saratoge, u državi Njujork, oko kojeg su se vodile važne bitke u Severnoameričkom ratu za nezavisnost. Ili je prosto prvobitni vlasnik iskoristio neki svoj lični sentiment kao povod.
Kompletan Prado sada čega da im se vrati njihov „komšija“. Teatro Marti, ulice Dragones i Maksimo Gomes, i svi lokalci kojima je važna istorija i tradicija grada osnovanog u 16. veku od strane španskih konkvistadora na proputovanju ka Americi.
