Manila na Filipinima je među gradovima koji najbrže tonu na planeti, a neka područja se spuštaju i do 1,5 centimetara godišnje.
Obalni gradovi širom sveta tonu u proseku i do nekoliko centimetara godišnje, otkrivaju satelitska posmatranja. Jedan-dva udarca kopna koje se spušta i mora u porastu znači da su ovi obalni regioni izloženi većem riziku od poplava nego što se ranije mislilo, izvještavaju istraživači u Geophysical Research Lettersu od 16. aprila.
Met Vej, naučnik o Zemlji sa Univerziteta Roud Ajlend u Naragansetu, i njegove kolege proučavali su 99 primorskih gradova na šest kontinenata. „Pokušali smo da uravnotežimo stanovništvo i geografsku lokaciju“, kaže on. Dok je slijeganje ranije mereno u gradovima, ranija istraživanja su se fokusirala samo na jedan grad ili region. Ova istraga je drugačija, kaže Vei. „To je jedan od prvih koji zaista koristi podatke sa globalnom pokrivenošću.
Vei i njegov tim oslanjali su se na zapažanja par evropskih satelita napravljena od 2015. do 2020. godine. Instrumenti na brodu šalju mikrotalasne signale prema Zemlji, a zatim snimaju talase koji se odbijaju. Merenjem vremena i intenziteta tih reflektovanih talasa, tim je odredio visinu tla sa milimetarskom tačnošću. I pošto svaki satelit leti iznad istog dela planete svakih 12 dana, istraživači su uspeli da prate kako se tlo deformisalo tokom vremena.
Najveće stope slijeganja — do pet centimetara godišnje — uglavnom su u azijskim gradovima poput Tjenđina u Kini; Karači, Pakistan; i Manila, Filipini, pronašao je tim. Štaviše, jedna trećina, ili 33, analiziranih gradova ponegde tone za više od centimetar godišnje.
To je zabrinjavajući trend, kaže Dario Solano-Rohas, naučnik o Zemlji sa Nacionalnog autonomnog univerziteta Meksika u Meksiko Sitiju koji nije bio uključen u istraživanje. Ovi gradovi su pogođeni dvostrukim udarom: u isto vreme kada nivo mora raste zbog klimatskih promena, zemlja tone (SN: 15.8.2018). „Razumevanje tog dela problema je velika stvar“, kaže Solano-Rohas.
Satelitska merenja visine tla u i oko priobalnih gradova, dobijena od 2015. do 2020. godine, otkrivaju koliko brzo tone. U delovima nekih gradova, poput ova četiri, tlo se spušta za više od 10 milimetara godišnje. Negativne vrednosti odgovaraju potonuću tla i udaljavanju od satelita, dok pozitivne odgovaraju izdizanju tla. Umetci pokazuju satelitske snimke mesta gde je sleganje najveće, što ukazuje da su ta područja dom stambenog ili industrijskog razvoja. Magenta trouglovi i krugovi označavaju stanice Globalnog navigacionog satelitskog sistema korišćene u analizi.
Vei i njegove kolege smatraju da sleganje u velikoj meri izazivaju ljudi. Kada su istraživači pogledali Google Earth slike regiona unutar gradova koji su brzo tonuli, tim je video uglavnom stambena ili komercijalna područja. To je dojava da je krivac vađenje podzemnih voda, zaključio je tim. Pejzaži imaju tendenciju da se talože kako se voda ispumpava iz vodonosnih slojeva (SN: 10/22/12).
Ali postoji razlog za nadu. U prošlosti su gradovi kao što su Šangaj i indonezijska Džakarta tonuli u proseku za više od 10 centimetara godišnje. Ali sada se slijeganje na tim mestima usporilo, verovatno zbog nedavnih vladinih propisa koji ograničavaju ekstrakciju podzemnih voda.
