Mnogi ljudi veruju da gluten ili pšenica mogu izazvati različite reakcije u organizmu, bilo kroz alergije, autoimune bolesti poput celijakije ili kroz netoleranciju ili osetljivost na ove sastojke. Dijagnoza ovih stanja predstavlja izazov zbog nedostatka konkretnih biomarkera koji bi potvrdili osetljivost, što dovodi do oslanjanja kliničara na subjektivne izveštaje pacijenata.
Sindrom iritabilnog creva (IBS) karakteriše prisustvo gastrointestinalnih simptoma bez vidljivih fizičkih oštećenja. Pacijenti sa IBS-om često povezuju određenu hranu, kao što su gluten ili pšenica, sa svojim simptomima, često isključujući te namirnice iz ishrane bez konsultacija sa stručnjacima.
Pacijenti sa IBS-om često razvijaju poremećene navike u ishrani i preokupaciju zdravom ishranom, što može dovesti do nocebo efekta – pojava simptoma usled očekivanja da će određena supstanca izazvati probleme, iako je zapravo inertna. Istraživanje sprovedeno na Univerzitetu McMaster je istraživalo uticaj pšenice, glutena i nocebo efekta bez glutena na simptome IBS-a, sa iznenađujućim rezultatima koji su ukazali na slične reakcije kod pacijenata na ove sastojke.
Studije su pokazale kontradiktorne rezultate po pitanju koristi izbegavanja glutena kod pacijenata sa IBS-om, dok je nova studija iz Ujedinjenog Kraljevstva i Holandije objavljena u medicinskom časopisu Lancet istraživala uticaj verovanja o prisustvu glutena na simptome pacijenata sa osetljivošću na gluten.
Pacijenti koji su verovali da konzumiraju gluten, čak i kada su dobijali hleb bez glutena, imali su lošije simptome u poređenju sa drugim grupama. Ovo ukazuje na kompleksnost pitanja o osetljivosti na gluten kod pacijenata sa IBS-om i potencijalne dezinformacije o ishrani koje mogu proizlaziti iz nedovoljnog razumevanja ovog stanja.
Lečenje pacijenata sa IBS-om je otežano nedostatkom konkretnih biomarkera i psihološke komponente ovog poremećaja. Istraživanja su pokazala da kognitivno-bihevioralna terapija i psihološki tretmani mogu biti od pomoći u smanjenju simptoma kod pacijenata sa IBS-om, uz naglasak na važnosti individualizovanog pristupa i multidisciplinarnog pristupa lečenju.
Dijeta ima značajnu ulogu u zdravlju ljudi, a posebno kod gastrointestinalnih bolesti kao što je IBS. Važno je konsultovati se sa stručnjacima pre donošenja odluka o ishrani, kako bi se izbegle nepotrebne restrikcije i osigurala dobro izbalansirana ishrana.
