Arheolozi sa Nacionalne akademije nauka Jermenije i Univerziteta u Minsteru otkrili su ostatke ranije nepoznate ranohrišćanske crkve u drevnom gradu Artaksata. Nalaz se sastoji od osmougaone građevine sa ukrštenim proširenjima. Tim je iskopao delove crkve i proučavao je pomoću geofizičkih metoda.
„Zgrada iz 4. veka je najstarija arheološki dokumentovana crkva u zemlji – senzacionalan dokaz ranog hrišćanstva u Jermeniji“, primetio je profesor Achim Lichtenberger sa Univerziteta u Minsteru.
„Ovde su do sada bile nepoznate oktogonalne crkve, ali su nam veoma poznate iz regiona istočnog Mediterana, gde su se prvi put pojavile u 4. veku nove ere“, dodao je dr Mkrtič H. Zardarjan iz Nacionalne akademije nauka Jermenije.
Tipološki, nalaz odgovara ranohrišćanskim spomen zgradama. U proširenjima u obliku krsta, istraživači su otkrili ostatke drvenih platformi, koje su radiokarbonski datovane u sredinu 4. veka nove ere.
Osmougaona zgrada, prečnika oko 30 metara, imala je jednostavan malterski pod i pločice od terakote. Nalazi mermera ukazuju da je bio raskošno ukrašen ovim materijalom uvezenim sa Sredozemlja. Nemačko-jermenski tim je u Jermeniji od septembra. Oni će nastaviti svoja iskopavanja i nadaju se novim otkrićima, uključujući i pitanje kome je crkva posvećena.
Prema legendi, Grigorije Prosvetitelj je preveo jermenskog kralja Tiridata III u hrišćanstvo u Artaksati 301. godine nove ere, čime je Jermenija postala prva hrišćanska država na svetu. Srednjovekovni manastir Hor Virap, koji se nalazi na korak od sada otkrivene crkve, podseća na ovu tradiciju.
Artakata je služila kao glavni grad Kraljevine Jermenije, kojom su vladale dinastije Artakiad i Arsakid. Grad se u helenističkom periodu razvio u važnu metropolu i skoro šest vekova je bio prestonica Kraljevine Jermenije.
Jermensko-nemački istraživački tim istražuje helenističku metropolu Artakata u Araratskoj ravnici od 2018.
