Astrociti, pomoćne ćelije u mozgu, mogu imati ključnu ulogu u čišćenju moždanog „smeća“ povezanog sa Alchajmerovom bolešću, prema nedavnom istraživanju koje pruža uvid u funkcije ovih ćelija koje podržavaju neurone.
Prethodna istraživanja su identifikovala da astrociti prelaze u režim čišćenja kada se suoče sa amiloidnim beta proteinima, koji mogu formirati grudve u mozgu osoba sa Alchajmerovom bolešću, što može doprineti progresiji bolesti.
Međutim, istraživači su otkrili da isti astrociti mogu postati toksični ako su preplavljeni amiloidnim beta grudvicama ili ako je proces čišćenja poremećen. Ova dualnost je poslužila kao osnova za novo istraživanje.
Korišćenjem sekvenciranja RNK, istraživači su analizirali obrasce ekspresije gena u ljudskim astrocitima pre nego što su testirali uloge ciljnih puteva kod miševa sa modelovanim oblikom Alchajmerove bolesti.
Otkriveno je da su astrociti pokazali fizičke promene koje su ih transformisale u mašine za reciklažu putem procesa poznatog kao autofagija, omogućavajući im da eliminiraju nakupine amiloidnih beta proteina.
Studija naglašava značaj autofagije u uklanjanju beta amiloida, potvrđujući da se ovaj mehanizam čišćenja može prilagoditi sa odgovarajućim genetskim modifikacijama.
Genetski modifikovani astrociti kod miševa, koji su pokrenuli autofagiju, su pokazali poboljšanje oštećenja neurona sličnih Alchajmeru, što je rezultiralo poboljšanjem kognitivnih funkcija i pamćenja.
Dva ključna gena, nazvana SKSTM1 i LC3B, su identifikovana kao uključena u proces, proizvodeći proteine koji pomažu u eliminaciji nepotrebnog materijala u mozgu. Nivoi ovih proteina su bili viši u mozgu osoba koje su preminule od Alchajmerove bolesti.
Iako nije potpuno jasno da li Alchajmerova bolest uzrokuje opasno nakupljanje amiloida beta i drugog proteina zvanog tau ili je obrnuto, razumevanje neuroloških mehanizama vezanih za njihovu detoksikaciju može biti od suštinskog značaja za buduća istraživanja.
Ovo istraživanje otvara novu perspektivu u pristupu lečenju Alchajmerove bolesti, fokusirajući se na ćelije astrocita koje podržavaju neurone, a ne samo na neurone kao što je to bio slučaj u većini prethodnih studija.
Nastavak istraživanja o poreklu, progresiji i štetnom uticaju Alchajmerove bolesti na mozak, može pružiti nove načine za zaustavljanje ili prevenciju bolesti. Ukoliko se lek razvije, astrociti i njihovi mehanizmi za reciklažu mogu igrati značajnu ulogu.
Farmakološka i genetska modulacija puta astrocitne autofagije se ističe kao potencijalna terapijska strategija za unapređenje patologije Alchajmerove bolesti, ukazuju istraživači.
